CEVAP: Ra-tip, sefaretnamesinde Avusturyalıların tarım, ekonomi, adalet ve sağlık kurumları hakkın-da bilgi vermiş, ayrıca din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmış olduğuna temas etmiştir. Bu asrın diğer düşünürlerinden Ahmet Resmî Efendi’nin Hülasatü’l-İtibar adlı ese-ri ise Osmanlı insanının büyük çoğunluğuyla değişen dünyadan haberi olmadığını göstermektedir. 1757 yılında gönderildiği ve dört ay kaldığı Viyana elçiliğiyle ilgili izlenimlerini anlattığı Sefaretname’ sinde, Avusturya’nın yönetim biçimi ve kendisine oldukça ilginç gelen halkın hayat tarzıyla ilgili bilgi vermiş; kraliçenin kıtlık zamanında pahalı sat-mak üzere elde ettiği ürünleri ambarlarında sakladığını, zenginlerinin kuşluk vaktine ka-dar uyuduklarını, sonra üçer beşer mesire yerlerine gittiklerini, geceleri de opera ve komedya tabir olunan “hayalhane” de vakit geçirdiklerini, sabaha kadar sohbet edip sokaklarda gezdiklerini anlatmıştır. Resmî’ nin açık ve cesur bir dil-le kaleme aldığı layihaları ise, III. Selim’in reform çalışmalarının ana konusunu teşkil etmiştir.