II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI Dersi EDEBİYAT-I CEDÎDE TOPLULUĞUNUN OLUŞUMU soru detayı:

CEVAP:

Edebiyat-ı Cedide içindeki asıl sarsılma ve kopuş, Ali Ekrem’in “Şiirimiz” başlıklı bir dizi yazısıyla başlar. Bu, bir özeleştiridir. Ali Ekrem, makalesinde, başta Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin ve Halit Ziya olmak üzere, Süleyman Nesip, Süleyman Nazif, Fâik Âli (Zahir) gibi pek çok Servet-i Fünûn şair ve yazarını eleştirir. Ancak Tevfik Fikret, Ali Ekrem’in bu makalesini, Servet-i Fünûn’da, değiştirerek ve kimi yerlerini kırparak yayımlar. Buna kırılan Ali Ekrem, Servet-i Fünûn dergisinden ayrılır. H. Nazım (Ahmet Reflit), Menemenlizade Mehmet Tahir, Samipaflazade Sezai gibi arkadaşları da ona katılarak, II. Abdülhamit’e yakın Malûmat dergisine geçerler. Ali Ekrem, “Şiirimiz” başlıklı makalesini bu dergide yayımlar (27 Aralık 1900). Bunun sonucunda, Ali Ekrem’le Tevfik Fikret arasında Malûmat ve Servet-i Fünûn dergisinde 1901 yılında karşılıklı tartışmalar meydana gelir. Bu tartışmalar üzerine Ali Ekrem ve Ahmet Reflit Bey’lerin dergilerde yazması, saray tarafından yasaklanır. Tevfik Fikret de Ahmet İhsan’la bozuştuğu için, yazı işleri müdürlüğünü yaptığı Servet-i Fünûn dergisinden ayrılır. Derginin başına Hüseyin Cahit geçer. Ancak Hüseyin Cahit’in Fransızca’dan çevirdiği “Edebiyat ve Hukuk” başlıklı makale, sakıncalı bulunduğu için, Servet-i Fünûn kapatılır. Dergi, 5 Aralık 1901’de tekrar yayıma başladıysa da, şair ve yazarların dağılması, kimilerinin İstanbul dışına gönderilmesi veya sürülmesi vb. nedenlerle, artık eski gücünü koruyamaz. Böylece 5 yıllık bir süreden sonra Servet-i Fünûn topluluğu dağılır; ancak şair ve yazarlar, farklı tarzlarda eser vermeyi sürdürürler.