SORU:
Eklerde vurgunun en temel özellikleri nedir başlıklar halinde açıklayınız.
CEVAP: - Ekler vurgulanabilen ögelerdir, eklenme sırasında her seferinde sonra gelen ek, vurguyu üzerine çeker; kelimeler ek aldıkça vurgu sona doğru kayar,
- Başlarda bağımsız biçimbirimlerken zamanla bağımlı biçimbirimlere dönüşmüş, başka bir ifade ile bağımsız kelimelerden ekleşmiş olan ögeler ile bugün bitişik ve ayrı yazımları bulunan enklitik unsurlar bunun istinasını oluştururlar,
- Vurgulanmamak, geç ekleşmenin ya da ekleşmenin henüz tamamlanmadığının göstergelerinden sayılır. Örnek olarak güzelim biçiminde yazılan kelime, vurgunun yerine göre farklı anlamlara gelmektedir,
- Fiillerin olumsuz biçimlerini yapan -mA- ekinin de vurgu almaması nedeniyle bağımsız bir kelimeden türemiş olduğu görüşü öne sürülmüştür (Tekin, 2003). Ancak her vurgusuz ek, bağımsız ögelerden türemez veya geç ekleşmeye işaret etmez. Örnek olarak Türkçede zarfların vurgusu ilk hecede olabilmektedir. Bu nedenle Türkçenin tarihî dönemlerinde araç bildiren –n veya zarf yapan –sız+ın ve -CA ekiyle türeyen zarflarda da vurgu sonda değildir,
- Hem isim hem de zarf biçimleri bulunan artık ve yalnız kelimelerinin zarf biçimlerinde de vurgu ilk hecede bulunur.
