DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ Dersi EKONOMİ, TEKNOLOJİ VE ÇEVRE soru detayı:
SORU:
Ekonomik modeller nelerdir?
CEVAP:
İki genel ekonomik model söz konusudur; kapitalizm ve sosyalizm. Kapitalizm, özel mülkiyet ile mal ve hizmetlerin üretimi ve ticaretinde rekabete, yarışmacılığa dayalı ekonomik bir sistemdir. İşlevselciler kapitalizmin gönençli ve istikrarlı bir toplumsal düzen sağlayacağını düşünmektedirler. Çatışmacılar ise kapitalizmin, güçlü zengin sınıfın zayıf aşağı sınıfları sömürmesine yol açtığı için çatışma ürettiğini savunmaktadırlar. Sembolik etkileşimciler de kapitalizmi üreten ve destekleyen boyutlara odaklanırlar. Marx, kapitalizmin sadece belirli bir azınlığın refahını sağladığını buna karşın kitlelerin tiranlık altında yaşamak zorunda kaldığını ve emeklerinin sömürüldüğünü savunmuştur. Bu bağlamda sosyalizm kapitalizme cevap olarak geliştirilmiş bir ekonomik sistemdir. Bu sistemde üretim araçları ve mülkiyet kamuya aittir, devlet kâr amacı olmaksızın ekonomiyi kontrol eder ve merkezi planlama esastır.