OSMANLI TARİHİ (1876-1918) Dersi İMPARATORLUKLARIN TASFİYESİ: I. DÜNYA SAVAŞI soru detayı:

CEVAP:

Osmanlı Devleti Kafkas Cephesinde Ruslarla Çanakkale Cephesinde İngiltere ve Fransa ile ölüm kalım mücadelesine girmiş iken bu durumu fırsat olarak görüp değerlendirmek isteyen çevreler vardı. Bunların başında Ermeni örgütleri gelmekteydi. Çok sayıda Osmanlı vatandaşı Ermeni savaş öncesi veya sırasında Rusya’ya geçip gönüllü askeri birlikler oluşturdular. Başta Doğu Anadolu olmak üzere Anadolu’nun hemen her yanında örgütlü bir şekilde harekete geçip çete faaliyetlerinde bulundular koordineli isyan hareketlerine giriştiler. Osmanlı Devleti’nin seferberlik ilan etmesinden kısa süre sonra Ağustos 1914’te Zeytun’da isyan çıkmıştır. Kısa süre içerisinde Anadolu’nun birçok yerinde olaylar başlamış, yapılan aramalarda ele geçen silah ve cephane miktarı Ermeni komitelerinin uzun süredir bir isyana hazırlandığını göstermiştir. Zeytun ve Maraş bölgesinde olayların bitmemesi üzerine bölgede incelemelerde bulunan Maraş Mutasarrıfı Mümtaz Bey’in raporu neticesinde bu bölgedeki Ermeniler Mart 1915’te Konya bölgesine tehcir edildiler (göç ettirildiler). Bir süre sonra, Konya civarında da toplu olarak bulunmaları mahzurlu bulunduğundan Osmanlı siyasi sınırları içinde bulunan Suriye’nin kuzeyine tehcir edilmişler ve böylece göç ve iskân süreci fiilen başlamıştır. Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesinden sonra Aralık 1914’te Osmanlı ordusunun başlattığı Sarıkamış Harekâtı başarısızlıkla sonuçlanmıştır.