II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI Dersi EDEBİYAT-I CEDÎDE ROMAN VE HİKAYESİNDEN METİN ÇÖZÜMLEME ÖRNEKLERİ soru detayı:

CEVAP:

Romanda olay zamanı, yaz mevsiminin başlangıcıyla sonbaharın ilk aylarını içine alır. Romanın başında Suat ve Süreyya’nın beş yıllık evli olduklarını anlarız; ancak yazar bu süre içinde -Suat’ın çocuğunu düşürmesi dışında- evli çiftin hayatında neler olup bittiğine dair bilgi vermez.

Romanın asıl konusu olan yasak aşkın gelişmesi kısa bir süre içinde olur. Romana adını veren eylül ayı, yaz sonunu işaret eder. Eylül, Suat ile Necip’in ayrılmak zorunda kaldıkları aydır. Yazın bir hayal aleminde yaşayan aşıklar, sonbaharın gelmesiyle hakikatle karşılaşırlar. Eylül ayının gelmesi Boğaziçi’ndeki hayal aleminden çıkıp hayatın acı gerçekleriyle yüzleşmeyi simgeler. Eylül; romanda “yas, hüzün, yılgınlık ve ölümlülüğü duyma ayı” (Mehmet Rauf, 2002, 205-206) olarak tanımlanır. Yazın bitişi, kışın kendini yavaş yavaş haber vermesi Suat’ı hüzünlendirir. Suat, kendi ömrünün eylülünü yaşadığını düşünmektedir. Bütün yapraklar nasıl solmuşsa onun da ümitleri solmuştur. Suat’ın yaşamının hüzünlü bir devresi başlamaktadır artık. Yazın bitişi Suat’ın mücadele azmini de öldürür. “Fakat her şey boş değil mi? Ne olsa, ne yapılsa, kış gelmeyecek mi?” (Mehmet Rauf, 2002, 207) diye soran Suat, karamsar bir ruh hali içerisindedir.