HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI II Dersi Medeni Hukukun Genel Esasları soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Fiil ehliyetinin koşullarından birinin veya birkaçının yokluğuna bağlı olarak kişiler kaç farklı ehliyet grubuna ayrılmıştır? Açıklayınız.


CEVAP:

Fiil ehliyetinin koşullarından birinin veya birkaçının yokluğuna bağlı olarak kişiler dört farklı ehliyet grubuna ayrılmıştır:

• Tam Ehliyetliler: Ayırt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlı olmayanlar diğer bir ifadeyle fiil ehliyetinin tüm koşullarını taşıyanlar tam ehliyetlidir. Tam ehliyetliler, her türlü hukuki işlemi tek başına yapabilirler, hukuka aykırı fiillerinden de sorumludurlar.

• Sınırlı Ehliyetliler: Bu grupta yer alanlar kendilerine yasal danışman atanmış kişilerle, öğretide herkesçe kabul edilmemekle birlikte evli kişilerdir. Bu grupta yer alan kişiler aslında fiil ehliyetinin tüm koşullarını taşırlar. Ancak kanununda sayılan bir takım işlemler bakımından yasal temsilcilerinin veya eşlerinin işleme katılması veya izin vermesi gerekir.

• Tam Ehliyetsizler: Ayırt etme gücüne sahip olmayan kişilerdir. Tam ehliyetsizlerin hukuki işlem ehliyeti yoktur. Kanununda sayılan üç hal dışında tam ehliyetsizin bütün hukuki işlemleri onun adına yasal temsilcisi tarafından yapılır. Kural olarak tam ehliyetsizlerin haksız fiil ehliyeti de yoktur. Ancak kusursuz sorumluluk halleri söz konusu olduğunda tam ehliyetsizler de haksız fiillerinden sorumlu tutulur.

• Sınırlı Ehliyetsizler: Ayırt etme gücüne sahip küçük ve kısıtlılardır. Kural olarak sınırlı ehliyetsizlerin fiil ehliyetleri yoktur. Bu nedenle onlar adına hukuki işlemler yasal temsilcileri tarafından yapılır. Kural bu olmakla birlikte bazı işlemleri kendi başlarına bazı işlemleri ise yasal temsilcilerinin onayı ile yapabilirler. Sınırlı ehliyetsizler kendilerini borç altına sokmayan işlemleri yasal temsilcilerinin rızasına gerek kalmadan tek başlarına yapabilirler. Bunun gibi sınırlı ehliyetsizler idaresi kendilerine bırakılmış olan mallarla ilgili işlemleri de tek başlarına yapabilirler. Sınırlı ehliyetsizler kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarını kullanırken de yasal temsilcilerinin iznine ihtiyaç duymazlar. Ancak sınırlı ehliyetsizler kendilerini borç altına sokan işlemleri tek başlarına yapamayacakları gibi, bazı işlemleri hiç yapamazlar. Yasak işlemler adı verilen bu işlemler, vakıf kurmak, kefil olmak ve önemli bağışlamada bulunmaktır.