İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ Dersi Kitle İletişim Kuramları soru detayı:
SORU:
Frankfurt Okulunun özellikle iletişim ve medyaya ilişkin görüşleri Kejanlıoğlu'nun yaptığı ayırıma göre nasıl açıklanmaktadır?
CEVAP:
1. Frankfurt Okulu’nun iletişim çalışmalarıyla olan ilişkilerini kuşkusuz 1930’larda iletişim alanının kuruluşunda doğrudan
yer almaları ile başlatmak gerekir. Bu ilişki sorunlu ama eleştireldir. Bu dönemde Okulun iletişim ile olan ilişkisini Toplumsal Araştırmalar Dergisinde kitle iletişimine yer verilmesi ve ampirik araştırmalarda kendi konumlarının izin verdiği ölçüde Lazarsfeld ile işbirliği yapılması; Adorno’nun Princeton’da Müzik Araştırması Biriminin
başına geçmesi; Lowenthal’in 1940’lardan
itibaren yaptığı birçok çalışmanın kitle iletişimi ile ilgili olması şeklinde sıralamak mümkündür.
2. Frankfurt Okulunun iletişim alanıyla ilişkisinin diğer bir boyutu ise alanın kuruluş aşamasında eleştirel bir konum sergilemeleri olarak açıklanabilir. Kuşkusuz bu eleştirellik önemlidir çünkü iletişim alanında eleştirel yaklaşımla, liberal yaklaşımın birbirinden ayrılması ve daha da önemlisi
birbirinden ayıran öğelerin oluşmasını sağlamıştır. Adorno ve Lazarsfeld kısa süren birlikteliklerini sert akademik tartışmalarla
bitirirler. İşte bu tartışmalar aynı zamanda alandaki iki paradigmanın kökenini de oluşturmuştur.
3. İletişim araştırmaları tarihinde yapılan sınıflandırma girişimlerinin çoğunda Frankfurt Okulu kitle kültürü/kitle toplumu geleneği içinde değerlendirilmektedir. Seçkinci bir
kültür eleştirisi yaptığı ve otantik sanatı savunduğu için, Frankfurt Okulu Adorno’ya indirgenmiş, Adorno da kısmi bir okumayla sınırlandırılmıştır. Oysa Frankfurt Okulu, kültür endüstrisindeki endüstriye vurgu yapan eleştirel ekonomi politik yaklaşımda yer alış biçimiyle, kültürel çalışmalara Benjamin üzerinden girmiştir.