SANAT TARİHİ Dersi Tarih Öncesi ve İl Çağ'da Anadolu, Mezopotamya ve Eski Mısır Sanatı soru detayı:

CEVAP:

Frigler Anadolu’ya gelen Balkan kökenli boylardan biridir. Siyasal bir topluluk olarak ilk defa MÖ 750’den sonra ortaya çıkmış, Midas Dönemi’nde (MÖ 725-695/675) bütün Orta ve Güneydoğu Anadolu’ya egemen, güçlü bir krallık düzeyine ulaşmışlardır. Yunan ve Geç Hitit etkileri altında kalmış olmakla birlikte özgün ve Anadolulu bir kültür oluşturmuşlardır (Akurgal 1993:191). Friglerin kentleşme ve mimarlık alanında ulaştıkları düzeyin en iyi izlenebildiği yerleşim merkezi Gordion’dur. Sakarya ile Porsuk nehirlerinin birleşme noktasına yakın olarak kurulmuş olan Gordion’da hem sitadel hem de aşağı şehrin etrafı güçlü bir surla korunmuştur. Geniş bir alana yayılmış olan Frig yerleşmelerinin en özgünleri Kütahya, Afyonkarahisar ve Eskişehir çevresinde Küçük Frigya denilen dağlık kesimde görülmektedir. Eskişehir’in güneyinde Yazılıkaya/Midas Kenti, Pişmiş Kale, Akpara Kale, Kümber Asar Kale, Yapıldak Asarkaya Frig kalelerinin en özgün örneklerini oluştururlar. Kaya anıtları ve mezarların cephelerinde görülen anıtsal ölçekli kabartmalar, ele geçen tanrıça heykelleri ve yapıları süsleyen kabartmalı ortostadlar Frig heykel sanatının ulaştığı başarıyı göstermektedir (Sevin 1982; Tüfekçi Sivas 2011).Friglerin en özgün sanat dalını ahşap işçiliği ve mobilyacılık oluşturmaktadır. Bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen, Midas Tümülüsü ve bir prensesin tümülüsünden ele geçen masa, iskemle ve paravan (tahta perde) gibi ağaç mobilya kalıntıları, dünyanın en değerli mobilya ürünleri arasında yer almaktadır. Frig tümülüslerinde ele geçen bronz kase, kazan, kemer ve fibulalar Frig maden işçiliğini yansıtan önemli örneklerdir. Dönemin ‘teknolojik’ bir buluşu olan fibulalar diğer uygarlıklar tarafından da beğenilen ve kullanılan sanat eserleri arasında yer alırlar (s.10, Resim 1.7). Frig çanak çömlek sanatında gri ve siyah renkli kaplar üretilmiştir. Geometrik motifler ağırlıkta olsa da stilize geyik, aslan, dağ keçisi, kartal ve boğa gibi hayvan figürleri de yoğun olarak kullanılmıştır. Form açısından madeni kapları taklit eden Frig seramiklerinde testiler, süzgeçli akıtacağı olan kaplar ve hayvan biçimli
özel kaplar yapılmıştır (s.11, Resim 1.8).