BAHÇE TARIMI I Dersi BAHÇE BİTKİLERİNİN BİYOLOJİK ESASLARI soru detayı:
SORU:
Gamet kısırlıkları nedir ve sebepleri nelerdir?
CEVAP:
Erkek ve dişi eşey hücrelerinin oluşmaması ya da sağlıklı gelişememesi sonucu ortaya çıkan gamet kısırlıklarının değişik nedenleri vardır. Örneğin, Washington Navel portakal ve Satsuma mandarin çeşitlerinde çiçek organları normal görünümde oldukları halde, genetiksel nedenlerle anterler içinde çok az sayıda ve iyi gelişmemiş çiçek tozu oluşumu görülür. Aynı şekilde tohum taslakları içinde sağlıklı yumurta hücresi oluşamaz. Normal gelişemeyen bu çiçek tozlarının çimlenme, yumurta hücrelerinin de döllenme yetenekleri olmadığından, tohum oluşumu söz konusu olamaz. Ayrıca, triploid bitkilerde mayoz bölünme sırasında sorunlar yaşandığı için bunlar da tozlayıcı olarak kullanılamadığı gibi, döllenerek tohum da oluşturamazlar. Bazı durumlarda ise kısırlık özelliği sitoplazmik yapı ile ilgili olabilir. Hangi nedenle olursa olsun, sonuçta gamet kısırlığı görülen bitkilerde tohum oluşumunda sorun yaşanır. Ancak, bu gibi bitkilerde tohumsuz meyve oluşumu sağlanabilir.