CEVAP:

Mücadeleye atıldığı ilk günden itibaren Meclisi ön
plana çıkaran ve her hususta tam bir fikir birliği ile netice
almaya çalışan Mustafa Kemal Paşa, yakın çevresi dâhil
cumhuriyetin ilanı konusunda onunla aynı fikirde olmayan
milletvekillerini görünce cumhuriyetin bir an önce ilan
edilmesini zaruri gördü. Bütün üyelerin tek tek ikna
edilmesi gibi bir çaba tabi ki daha demokratik olurdu.
Ancak buna zaman yoktu. Askeri başarı kazanılmış,
memleket düşmandan kurtarılmıştı. Ancak bu başarı,
siyasi düzenlemelerle desteklenmediği takdirde, milleti
uçurumun kenarına getiren yönetim anlayışının yeniden
hâkim duruma gelmesi, mevcut ortamda çok kolaylıkla
gerçekleştirilebilecek bir olaydı.