EĞİTİM PSİKOLOJİSİ Dersi BİREYİN GELİŞİMİ soru detayı:
SORU:
Gelişime etki eden değişkenlerden biyolojik değişkenler hangi unsurlardan oluşmaktadır? Bu unsurları açıklayarak yazınız.
CEVAP:
Gelişime etki eden değişkenlerden biri biyolojik değişkenlerdir. Biyolojik değişkenler arasında kalıtım, cinsiyet ve hormonlar sayılabilir.
Kalıtım, bireylerin anne babalarından gelen kromozomlardaki genler aracılığı ile aldıkları ve çevre değişkenleriyle etkileşerek kişilik özelliklerine dönüştürebilecekleri gizil güçlerdir. Kalıtım, gelişimi etkileyen önemli bir değişkendir. Bireylerde bir özelliğin ortaya çıkıp çıkmadığı, genotip ve fenotip kavramlarına ek olarak genlerin baskın ve çekinik olma özellikleri ile açıklanmaya çalışılır. Genotip, bireylerin anne babalarından kalıtımla getirilen özellikleri iken fenotip, bireylerin ortaya çıkan özellikleridir.
Cinsiyet, gelişimi etkilediği düşünülen değişkenlerden bir diğeridir; ancak gelişim ile cinsiyet arasındaki ilişkinin ortaya konulduğu araştırmalara ilişkin sonuçlar biraz karışıktır. Fiziksel becerilerin edinim yaşı açısından erkekler ile kızlar arasında çeşitli farklılıklar gözlendiği; erkeklerin koşma, atlama, ayakla vurma ve atma becerilerini kızlardan daha önce kazandıkları, kızların ise sekme, zıplama ve yakalama becerilerini erkeklerden daha önce kazandıkları belirtilmektedir.
Gelişime etki eden biyolojik değişkenlerden bir diğeri hormonlardır. Hormonlar, iç salgı bezleri (endokrin sistem) tarafından doğrudan kana ya da lenfe verilen salgılardır. İç salgı bezleri hormonlar aracılığıyla vücudumuzdaki; büyüme ve gelişmeyi sağlar, organların işlevlerini düzenler, verilen tepkileri denetler, sıvı elektrolit dengesini sağlar, enerjiyi düzenler, üremeyi ve cinsel yaşamı kontrol eder.