BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ Dersi Finansal Sistem ve Bankalar soru detayı:

CEVAP:

Finansal Aracılık: Bankaların diğer finansal kurumlar gibi başlıca fonksiyonu kişi ve kurumların tasarruflarını toplayarak bunları yine kişi ve kurumlara aktarılmasında aracılık yapmaktır. Fon arz edenlerin ve fon talep edenlerin çok sayıda, farklı yerlerde sunulan fonların farklı miktarlarda, farklı vadelerde olması gibi nedenlerle aracı kurumlar olmaksızın fonların ihtiyaç sahiplerine transferi zordur. Fon arz ve talep edenlerin bilgi düzeylerinin farklı olması da, diğer bir ifade ile asimetrik bilgi durumu da doğru kararların verilmesine engel oluşturacaktır. Tarafların birbirleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları yanlış kararlara, bu da fonların yanlış kullanımına neden olacaktır. Dolayısıyla finansal aracı kurumlar olmaksızın fon arz ve talebinin etkin bir biçimde karşılaşması pek mümkün olmamaktadır. Kaynaklara Akıcılık Sağlama: Bankalar, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde fon açığı verenlerle fon fazlası verenleri buluşturarak kaynaklara akıcılık sağlarlar. Kaynak Kullanımında Etkinliği Sağlama: Bankalar sahip oldukları uzmanlıkları nedeniyle topladıkları fonları uygun sektörlere, öncelikli sektörlere, verimli ve kârlı alanlara aktararak kaynakların kullanımında
etkinliği sağlarlar. Bankalar kaynakların kullanımında etkinliği artırdığı ölçüde ekonomik gelişim artmaktadır.
Kaynaklarda Vade ve Miktar Ayarlaması Yapma: Bankalar farklı yerlerdeki fon açıkları ile fon fazlalarını buluşturarak fonlara akıcılık kazandırdığı gibi, farklı vadelerdeki ve farklı miktarlardaki fon arz ve talebini de buluşturmaktadırlar. Genellikle tasarruf sahipleri küçük miktarlarda ve kısa süreli olarak
fon sunarlarken, fon talep edenler daha uzun süreli ve büyük tutarlarda fon talep etmektedirler. Bankalar farklı tutarlarla ve farklı vadelerle sunulan fonları toplayarak farklı vade ve tutarlı fon talep edenlere sunarak vade ve miktar ayarlaması yapmaktadırlar. Böylelikle bankalar kısa süreli ve küçük miktarlardaki
tasarrufları yatırımların finansmanında kullanılacak kaynaklar haline dönüştürmektedirler. Kaynakların miktar ve vadesinde gerçekleştirilen bu dönüşüme bankaların transformasyon fonksiyonu denir.
Kaydi Para ya da Banka Parası Yaratma: Ticari ya da mevduat bankalarının en önemli özelliği mevduat ve mevduat benzeri kaynaklar toplayarak satın alma gücü yaratabilmeleridir. Kaydi para ya da banka parası, fiziki varlığı olmayan, sadece bankaların hesaplarına alacak ya da borç kaydı düşülerek
yaratılan bir ödeme aracıdır. Bankalar üzerine çek çekilmesi, çeklerin ödeme aracı olarak kullanılması, verilen ödeme emirleri ile bankalardaki paraların bir hesaptan bir hesaba para aktarılması bankalara kaydi para yaratma olanağı vermektedir. Kaydi para yaratılmasında bankaya para yatırılması da zorunlu
değildir; bankaların kredi açması ve bu kredi sınırları içinde çek çekilmesi ya da ödeme emri verilmesi gibi durumlarda da kaydi para yaratılabilmektedir.
Uluslararası Ticareti Geliştirme: Bankalar, yeni ödeme ve kredilendirme yöntemleriyle ulusal ve uluslararası ticaretin gelişmesinde önemli rol oynamaktadırlar. Dünyada artan rekabet bankaların yeni finansman yöntemleri (finansal kiralama, faktoring, forfaiting gibi) ve yeni ödeme yöntemleri (teminat
mektupları, vesaik mukabili ödeme, akreditif gibi) geliştirmelerine neden olarak ulusal ticaretin yanında uluslararası ticareti de geliştirmektedir.
Para Politikasının Etkinliğini Artırma: Gelişmiş bir bankacılık sistemi o ülkede para politikalarının etkinliğini artırmaktadır. Merkez bankalarının para politikalarına ilişkin olarak uygulayacakları araçlar, ancak gelişmiş bir bankacılık sistemiyle mümkün olabilecektir.