BAHÇE TARIMI I Dersi BAHÇE BİTKİLERİNİN BİYOLOJİK ESASLARI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Generatif üreme nedir?


CEVAP:

Bir bitkide çiçek, tohum ve meyveler generatif organları oluştururlar. Çiçekte bulunan eşey organlarındaki eşey ana hücrelerinde mayoz bölünme sonucunda erkek ve dişi eşey hücreleri meydana gelir. Bu hücrelerin döllenme yoluyla birleşmesi sonucunda tohum, tohum oluşumuna bağlı olarak da birçok bitkide meyve meydana gelir. Olgun ve sağlıklı bir tohumun uygun ortamlarda çimlenmesi sonucunda ise yeni bir bitki oluşur. Böylece tohumlu bitkilerde neslin devamı sağlanır. Bu durumda, üreme materyali tohumdur. Generatif üreme, eşey hücrelerinin birleşmesi sonucu meydana geldiğinden, bu üreme şekline eşeyli üreme de denilir. Generatif üreme sonucu oluşan yavru bireyler, genetiksel açılım nedeniyle kalıtsal bir özellik yönünden ana veya baba bireylerden herhangi birine benzeyebileceği gibi, her ikisine de benzemeyebilir. Ancak, bu şekilde oluşan yavru bireylerin bütün özellikler yönünden tamamen ana veya baba bireye benzemesi mümkün değildir. Çünkü mayoz bölünme sırasında ana ve babadan gelen kromozomlar arasında crossing-over adı verilen kromozom parça değişimi gerçekleşmekte ve kromozom gen kompozisyonu değişmektedir. Böylece kalıtsal değişkenlik sağlanarak farklı genetiksel özelliklere sahip yavru bireyler oluşur. Generatif üreme sadece bir üreme şekli olmayıp, aynı zamanda tohumu veya meyvesi yenilen bitkilerde ürün elde edilmesi için mutlak anlamda gerçekleşmesi gereken bir olaydır. Bu durumda, gerek generatif, gerekse vegetatif yollardan herhangi biriyle üretilen bir bitkiden tohum ve meyve elde edilmesi amaçlanıyorsa, bu bitkide eşey hücrelerinin birleşerek döllenme olayının, yani generatif üremenin gerçekleşmesi gereklidir.