SORU: Gökberk’e göre bilinç olarak ulusu yaratan Avrupa kültür çevresi insanı nasıl değerlendirir?
CEVAP: İnsan, ne nesne gibi olmuş-bitmiş bir şeydir; ne de hayvan gibi kaskatı bir çerçevenin içinde kapanıp kalmıştır. O bir iddiadır. Şu veya bu olanak iddiasıdır; gerçekleştirilecek bir varlık programı, bir hayat planıdır. İnsan hayatı olmuş bitmiş, kapalı bir gerçek değildir, ileriye doğru açık olan, henüz olmamış olması istenilen bir gerçekliktir. Toplulukların hayatı da bu belirlenimlere uyar.
