TÜRK TİYATROSU Dersi KENTLERDE GELİŞEN TİYATRO GELENEĞİMİZ KARAGÖZ- ORTAOYUNU-MEDDAH soru detayı:
SORU:
Gölge Oyunu’nun çıkışı hakkında ileri sürülen tezler nelerdir?
CEVAP:
Gölge Oyunu’nun çıkışı konusunda çeşitli tezler ileri sürülmektedir. Bunlardan birincisi, gölge oyununun Cava’dan, diğeri de Hindistan’dan çıktığına dairdir. (And, 1969: 107-108). Bir başka görüş ise, Çin’den çıkmış olabileceği yönündedir. (Gerçek, 1942: 45). Karagöz’ün ise, Cava ve Hindistan’dan Çingene oynatıcılar aracılığıyla Anadolu’ya geldiği ileri sürülür. Bir başka görüşe göre de; Türk akınlarının istikametini izleyerek Doğu’dan Batı’ya gelmiştir. (Siyavuşgil, 1938: 10)
Karagöz hakkındaki en güçlü tez, bu gölge oyununun, Yavuz Sultan Selim’in hükümdarlığı döneminde Osmanlı Türkiyesi’ne girdiğine ilişkindir. Yavuz Sultan Selim’in, Mısır seferinde (1517) astırdığı Memlûk Sultanı II. Tumanbay’ın asılış sahnesini gölge oyunuyla gösteren oyuncuyu çok beğendiği, oğlunun da görmesi için İstanbul’a getirdiği belirtilir. Ayrıca çeşitli vesilelerle Mısır’dan gölge oyuncuları getirildiğinden söz edilir. Karagöz’ün, 17. yüzyılda son ve kesin biçimini aldığı belirtilir. (And, 1969: 112-113-120-121).