CEVAP:

Bir bireyin maddi karşılık beklemeden ya da başka bir beklenti içinde olmadan, ailesi ya da yakın çevresi dışındaki bireylerin yaşam kalitesini artırmak ya da genel olarak toplumun yararına olduğu duşünülen bir hedefe ulaşmak için, yalnızca içinden gelerek ve doğru olduğuna inanarak, bir toplumsal girişime ya da bir sivil toplum kuruluşu (STK) bünyesindeki etkinliklere destek olması şeklinde tanımlanabilir.

Afetlerde ise gönüllülere düşen görev, hiçbir karşılık beklemeksizin, bilgi, beceri, imkan ve kabiliyetlerin, başka bir ifadeyle mevcut tüm maddi ve manevi kaynakların toplumun yararına kullanılmasını sağlamaktır.

Afet sonrasında uzman ekipler gelinceye kadar halkın yardımına koşmak, uzman ekipler geldikten sonra da onların komutası altında destek faaliyeti yürütmek için var olan GÖNÜLLÜLERİN, Afetlere duyarlılığı ve bilinç düzeyi artırılmış, gerekli eğitim ve ekipmanla donatılmış, afet sonrasında ilk saatlerde müdahale için
imkan ve kabiliyeti güçlenmiş vatandaşlardan oluşan organize GÖNÜLLÜ bir grup olması şüphesiz çok önemlidir.

Ülkemizde sivil savunma hizmetlerine gönüllülerin katılması ile ilgili usul ve esaslar, 2000 yılında yürürlüğe konulan “Gönüllülerin Sivil Savunma Hizmetlerine Katılma Esasları Yönergesi” hükümlerine göre, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü’nün merkez ve taşra teşkilatları aracılığıyla yürütülmekteydi. 2009 yılında 5902 sayılı teşkilat kanunuyla AFAD kurulmuş; AFAD’a hem afet ve acil durumlarda hem de sivil savunma faaliyetlerinde koordinasyon yapma ve kapasite geliştirme görevleri verilmiştir. Gönüllülerin Sivil Savunma Hizmetlerine Katılma Esasları Yönergesine göre yürütülen gönüllülük faaliyetleri sadece sivil savunma ile sınırlı olup AFAD’ın yeni afet yönetimi anlayışını yansıtmamaktadır. AFAD’ın kapatılan Sivil Savunma Genel Müdürlüğü’nün görevlerini de üstlendiği dikkate alındığında söz konusu yönergenin hem afet ve acil durumları hem de sivil savunma faaliyetlerini kapsayacak şekilde genişletilmesi ve revize edilmesi
ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyaca binaen sivil savunma gönüllüsü yerine AFAD’ın temel faaliyetlerinde görev alacak vatandaşlara “AFAD Gönüllüsü” denilmiştir.
Bu kapsamda yönergenin adı “Gönüllülerin Afet ve Acil Durumlar İle Sivil Savunma Hizmetlerine Katılma Esasları Yönergesi” olarak değiştirilmiştir. ve AFAD’ın başta TAMP (Türkiye Afet Müdahale Planı) olmak üzere etkin afet yönetimi anlayışı, revize edilen yönergede yer almıştır. Yönerge ile AFAD gönüllülerine ilgili kurumlarla protokoller yapılarak eğitimler verilmesi ve
oryantiring, ilk yardım, arama kurtarma gibi belirli alanlarda yetkinlik kazandırılması amaçlanmıştır.
Toplumun farklı kesimlerinin desteğinin alınması afet yönetiminin etkinliğini ve devamlılığını sağlamada kilit öneme sahiptir. Toplumun aktif katılımına olanak veren en etkili yollardan biri de gönüllülüktür.