CEVAP:

ve kısas suçlarının kapsamı nedir?
Cevap: had ve kısas suçları kitap ve sünnette suç olduğu
bildirilen ve cezaları gösterilen fiillerdir. Had suçları
hırsızlık, zina, zina iftirası, Şarap içme-sarhoşluk, yol
kesme, isyan ve dinden dönme suçlarıdır. Kısas suçları ise
adam öldürme ve yaralamadır. Bu tür cezaların suçları tek
ve sabittir. Hakimin takdir hakkını kullanacağı alt ve üst
sınırlar bulunmaz. Kural olarak had suçlarının takibi
şikâyete bağlı değildir. Hırsızlık ve zina iftirasının
kovuşturulması kuralın istisnasıdır. Kısas suçlarının
kovuşturulması ise şikâyete bağlıdır. Kısas suçlarında
şikâyet edecek kimse olmaması durumunda kovuşturma
doğrudan devlet tarafından yapılır. Had suçlarında
mağdurun rızası veya devlet başkanının fâili affetmesi
cezayı düşürmez. Kısas suçlarında ise mağdurun veya
maktulün mirasçılarının fâili affetmesi cezayı ortadan
kaldırır veya cezanın vasfını değiştirir. Bu durumda fâilin
maddi bir tazminat niteliğindeki diyet ödeyerek serbest
kalması düşünülemez. Bozulan kamu düzeni nedeniyle
devletin cezalandırma hakkı devreye girer ve suçlu ta’zîr
yoluyla cezalandırılır. Had ve kısas suçlarında hafişetici
nedenler dikkate alınmazken ta’zîr suçlarında alınır.
Zamanaşımı had suçlarında geçerli, kısas suçlarında
geçerli değildir. Had ve kısas suçları fıkıh kitaplarında
düzenlenmiştir.