VIII-XIII. YÜZYILLAR TÜRK EDEBİYATI Dersi Harezm-Altın Ordu Türkçesi ve Edebiyatı soru detayı:

CEVAP:

Sir Derya’nın aşağı kesimini de içine alan Harezm bölgesi, X. yüzyıldan itibaren doğudaki Kâşgar’ın yanında bir Türk kültür merkezine dönüşmüştür. Böylece XI-XII. Yüzyıl Karahanlı yazı dilinden gelişen, bölgedeki Oğuzlar ve Altın Ordu Hanlığındaki Kıpçakların yerli ağız özellikleri ile karışan, dillik özellikleri bakımından standart bir hâl alamamış yeni bir yazı dili doğmuştur. Bu çevrede yazılmış eserler, bir taraftan Karahanlı Türkçesi özellikleri gösterirken, diğer taraftan Oğuz ve Kıpçak ağızlarının özelliklerini de bünyesinde barındırmaktadır. Bu sebeple Harezm-Altın Ordu Türkçesi eserleri dil özellikleri bakımından birlik göstermez. Hatta Harezm bölgesinde yazılan eserlerin dillik özellikleri ile Altın Ordu bölgesinde yazılan eserlerin dillik özellikleri arasında da bir takım farklılıklar görmek mümkündür. Harezm bölgesine ait metinlerde Karahanlı Türkçesinin özellikleri daha yoğunken, Altın Ordu sahasına ait metinlerde Kıpçak ve Oğuz Türkçelerine ait özellikler daha belirgin olduğu ifade edilebilir.