ÇOCUK GELİŞİMDE NORMAL VE ATİPİK GELİŞİM Dersi ÇOCUK GELİŞİMİNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR soru detayı:
SORU:
"Hazırbulunuşluk" kavramı ne anlama gelmektedir? Açıklayınız.
CEVAP:
Gelişimin en önemli kavramlarından biri de hazırbulunuşluktur. Hazırbulunuşluk bireyin öğrenmeye hazır oluşu anlamına gelir. Türkçe bilim terimleri sözlüğüne göre hazır oluşun iki tanımı bulunmaktadır. 1. Çocuğun yeni bir beceriyi öğrenmesi için fiziksel, zihinsel, toplumsal ve duygusal olarak belirli bir olgunluk düzeyine gelmesi ve o beceriyle ilgili yeterli ön bilgi, beceri ve tutum kazanması. 2. Öğrenmenin gerçekleşebilmesi ya da öğrenme yaşantısının etkili olabilmesi için gerekli yeterlik durumu. Tanımlardan anlaşılacağı gibi çocuğun çeşitli gelişim alanlarında belli bir olgunluk düzeyine gelmesi gerekmektedir. Buna göre çocuğun yeni öğrenmeleri gerçekleştirebilmesi için o öğrenmelere ilişkin ön yaşantılarının bulunması gerekir. Hazırbulunuşluk çocuğun öğreneceği alana ilişkin belli yeterliklere sahip olması anlamına gelir. Örneğin, bisikleti kullanmayı öğrenmek için belli bir olgunluk düzeyinde olan çocuğun yeni becerileri öğrenebilmesi için bazı yeterliklere de sahip olması beklenir. Bu yeterlikler ise ön koşul beceriler olarak isimlendirilir. Bisikleti dengeli bir şekilde sürebilmenin ön koşulu, bisiklete oturarak pedalı çevirebilme yeterliğidir. Eğer çocuk bisikletin üzerine oturma, otururken elleriyle direksiyonu kavrama, ayaklarını pedala yerleştirme gibi ön koşul becerilere sahipse bisikleti kullanmak istiyorsa bisikleti dengeli bir şekilde sürebilmek için ön koşul davranışlara sahip demektir. Dolayısıyla çocuğun bisikleti dengeli bir şekilde sürebilmek için hazırbulunuşluk düzeyi uygundur denilebilir.