SORU: Hegel’e göre logos nasıl yorumlanmıştır?
CEVAP: Ünlü Alman felsefeci G. W. F. Hegel (1770- 1831), biz insanların “akla sahip” canlılar iken, bizim kavramaya çalıştığımız varlık alanının -başka bir deyişle bizi çevreleyen gerçekliğin- “akılcılıktan” nasibini almamış (veya belli bir düzenden veya mantıktan yoksun) olmasının bütünüyle saçma olduğunu düşünmüş ve bilenbilinen ayrımının kesin hatlarla yapılmasına karşı çıkmıştır. Bu düşünceye göre, hem bilen özneler hem de bilinen nesneler aynı akılcı ve süreçsel büyük düzenin (genel olarak, bir logos’un) içinde yer alırlar. Benzer örnekleri bilim alanlarından da verebiliriz. Modern Çağ’ın ve modern zihnin en parlak ürünlerinden biri olan GalilleNewton fiziği, evrenin yapımsal alfabesinin matematiksel olduğu inancına dayanır. O yüzden nesneler arası fiziksel çekimi ifade eden yasalar, Modern bilimin paradigmasına göre, belli bölgelerde değil evrenin her köşesinde matematiksel bir kesinlik dâhilinde geçerlidir. Kısacası, insanın dışında kalan evren için de akılcı bir düzen (veya bir logos) çerçevesinde işliyor denilebilir.
