CEVAP:

Bireyler ve toplumsal sınıflar arasındaki ilişkilere devletin müdahale etmeme­si ve bu ilişkilerin doğal seyrinde gelişmesi yönündeki liberal yaklaşım, Herbert Spencer ile tepe noktasına, Sosyal Darwinizme ulaşır. Spencer, ekonomik laissez­ faire düşüncesi ile Darwinizm arasındaki paralelliğin önde gelen savunucusudur. Spencer, “en güçlü olanın varlığını sürdürmesi” (the survival of the fittest) tezi ile Darwin’in “doğal ayıklanma” fikrini toplumsal yaşam için önerir. Spencer sos­yal ve ekonomik gelişmenin, zayıf olanların ayıklanmasına bağlı olduğunu iddia eder. Spencer’a göre devletin acıları önleme ve yoksulla­ra yardım etme gibi faaliyetleri insanlarda devletin nasılsa kendilerine bakacağı düşüncesini yaratır. Böylece insanlar girişim ruhunu kaybederler. Spencer’a göre evrim yoluyla ayıklanma sert acımasız ancak iyinin ortaya çıkması için hayırlı bir süreçtir.