BİLİM FELSEFESİ Dersi BİLİMSEL HİPOTEZLERİN PEKİŞTİRİLMESİ soru detayı:
SORU:
Hipotez buluşu görüşünün öncüsü kimdir? Hipotez
buluşu görüşünü açıklayınız.
CEVAP:
Charles S. Pierce’in (1839-1914) öncülüğünü
yaptığı Hipotez-Buluşu görüşünde, hipotezler bilim
insanlarının salt hayal gücünün ürünü olarak kabul
edilmezler. Hipotezler bilim insanlarının önceden
doğruladıkları gözlem önermelerine dayanarak
tümdengelimsel olmayan bir çıkarımla türetilir.
Eğer tümdengelimsel olmayan bütün çıkarımları
tümevarımsal olarak nitelersek, Hipotez-Buluşu
görüşündeki çıkarımının tümevarımsal olduğu
söylenebilir. Ancak böyle bir tümevarımsal çıkarım
biçimi, yalnızca tümevarımsal genellemeleri türetmeye
yarayan çıkarım biçimi değildir.
Salt Tümevarımcı görüşte öngörülen bu çıkarım biçimi
açıklayıcı yeni hipotezlerin buluşunu sağlayamaz. Bir
açıklayıcı yeni hipotez, onu türetmek için kullanılan
gözlem önermelerinde geçen terimlerin dışında bu
önermelerde geçmeyen yeni terimler kapsar. Böyle bir
hipotez bilimsel açıklama için elverişlidir.
Hipotez Buluşu görüşü önceden bilinen ancak henüz
açıklanmamış dolayısıyla şaşırtıcı belli bazı olguları
açıklama amacını güder.