İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ II Dersi SİYASİ VE İDARİ KURUMLAR soru detayı:

CEVAP:

Hisbe, Kuran-ı Kerim’de yer alan ‘iyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak’
prensibi uyarınca, genel ahlakı ve kamu düzenini korumak ve denetlemekle görevli kurumu ifade eder. Bu işle görevli kimseye muhtesib denir. Hisbe faaliyetleri genel olarak kamu hukuku çerçevesine girer, hisbe örgütünün idare hukukundaki yeri ise muhtesibin yetki ve sorumluluklarına göre değişir. Resmî statü itibariyle muhtesibler vali ve kadılardan sonra gelir, görev yerlerine göre de kendi aralarında ayrı bir derecelendirmeye tâbi tutulur. Muhtesibin kadılık makamına vekâlet etmesi mümkündü. Vali ve şurta görevlisinin yardımına başvurduğu gibi, bazı şurta görevlileri de emrine verilirdi. Zaman içinde muhtesiblerin yetkileri genişletildi ve şurta mensupları kararlarını icra ve uygulamak zorunda kaldıkları gibi, ‘arîf, emin, gulâm, avn, müsâid, halife’ denilen yardımcılar edindiler.