İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ II Dersi SİYASİ VE İDARİ KURUMLAR soru detayı:

CEVAP:

Hisbe teşkilatının görev alanı temelde Allah hakkı, kul hakkı, her iki yönü de
bulunan haklar olmak üzere üç ana başlık altında toplanabilir. Muhtesib, Allah
hakkının ihlâli halinde affetme yetkisini kullanabilirken kul haklarının ihlâli durumunda böyle bir yetkiye sahip değildir. Muhtesib ile adalet örgütünün diğer
üyeleri arasında çeşitli benzerlik ve farklılıklar vardır. Hisbe idari, kadılık ise yargıyla ilgili bir makamdır. Kadıların yetkisiz olduğu idari davalara mezâlim mahkemesi, geri durdukları bazı anlaşmazlıklara da ihtisab örgütü bakar. Bundan dolayı adliye örgütü içerisinde mezâlim, kazâ ve hisbe şeklinde hiyerarşik bir idari yapılanma söz konusudur. Muhtesib ile şurta arasında dayanışma ve yardımlaşma bağı vardır. Muhtesible müftü arasındaki benzerlik, her ikisinin de halkı dinî konularda bilgilendirip uygulamaya teşvik etmeleridir.