İLKÇAĞ FELSEFESİ Dersi Antik Yunan Mitolojisi ve Felsefe soru detayı:
SORU:
Homeros destanlarında yer alan ağırlıklı bilgi türü nasıldır?
CEVAP:
Bu destanlarda iki temel bilgi türü vardır: İlahi ve tanrısal bilgi ve insan bilgisi. İlahi ve tanrısal bilgi, her şeyin; olan bitenin, olmuşun ve olacağın bilgisidir. İnsan bilgisi ise sınırlı bir bilgidir. Asla hakikatin kendisini bilemez. Bu Aristoteles’e kadar böyle sürüp gidecek. Ancak, insan bilgisi ikiye ayrılır: Kulaktan duymanın sağladığı bilgi ve doğrudan görmenin sağladığı bilgi. Doğrudan görmenin bilgisi, bir olaya doğrudan doğruya şahit olmak, yani emprik olarak görmenin, deneylemenin bilgisidir. Bu nedenle Eski Yunan dünyasında bu, temel bilgidir. Doğrudan doğruya görmediklerinin, algılamadıklarının bilgisine itibar etmemektedirler. Kulaktan duyma bilgi, araştırılmadan, başkalarından duyulan bilgidir. Eski Yunanlar, bu bilgiye pek itibar etmezler. Ancak, bir de bunun dışında başka türlü bir bilgi var: Dinsel ya da tanrısal kaynaklı bilgi (bir tür vahiy bilgisi). Nitekim Homeros doğru ya da yanlış ne söylüyorsam bunları Musalardan rendim, demektedir.
Bütün şairler, vahiy bilgisinden pay aldıklarını söylemişlerdir. Evrende olup biten her şey bir doğa içinde gerçekleşmektedir. Homeros’un destanlarında söz konusu edilen doğa anlayışında her şeyin temeli, başlangıcı Okyanus’tur, uçsuz bucaksız sudur. Bu, okyanus ve onun üzerinde duran bir kubbeyle birlikte düşünülen bir evrendir. Homeros’un evren anlayışı üç katlıdır: Yeraltı, yeryüzü ve gökyüzü. Bu basit gibi görünen ama kendi bağlamı içinde oldukça önemli olan unsurlar ya da açıklamalar, son kertede hep birlikte ele alındıklarında Yunan insanına bir süre için bütünlüklü bir evren resmi sunmuşlardır.