TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ Dersi TEK PARTİ DÖNEMİ’NDE TÜRKİYE (1923-1950) soru detayı:
SORU:
Hukuk alanında laikleşme yönünde atılan adımlar nelerdir?
CEVAP: Hukuk alanında da temelinde laikleşme olan bir dizi yasa çıkartılarak geniş kapsamlı bir reform gerçekleştirildi. İlk olarak 8 Nisan 1924’te, önceleri Şeriye ve Evkaf Vekâletine bağlı olarak çalışan ve din yasalarını uygulayan Şeriyye Mahkemeleri kaldırıldı ve bu tür davaları görme yetkisi Adliye Vekâletinin Nizami Mahkemelerine devredilmesiyle eğitim- den sonra yargı organlarının da birliği sağlandı. Bu önemli adımı 1926’da Batılı ülkelerden çeviri ve uyarlama yoluyla alınan dört yeni kanun izledi. Bunlar, 17 Şubat 1926 tarihli Me- deni Kanun, 1 Mart 1926 tarihli Türk Ceza Kanunu, 22 Nisan 1926 tarihli Borçlar Kanu- nu ve 29 Mayıs 1926 tarihli Türk Ticaret Kanunu’dur. İsviçre’den alınan Medeni Kanun’la kişilerin aile, miras ve eşya hukuku alanlarında geçerli olan dine dayalı hukuk kuralları, yerini laik hukuk kurallarına terk etti. Yine İsviçre’den alınan Borçlar Kanunu’yla bu alan da laikleştirildi. Ceza Kanunu İtalya’dan, Ticaret Kanunu ise Almanya ve İtalya’dan alındı. Bu kanunları 23 Mayıs 1928’de Türk Vatandaşlığı Kanunu, 4 Nisan 1929’da Ceza Muha- kemeleri Usulü Kanunu, 18 Nisan 1929’da İcra ve İflas Kanunu ve 13 Mayıs 1929’da Deniz Ticaret Kanunu izledi. Böylece üç yıl gibi kısa bir süre içinde hukuk sistemi kökünden değiştirilmiş oldu.
Hukuk alanında da temelinde laikleşme olan bir dizi yasa çıkartılarak geniş kapsamlı bir reform gerçekleştirildi. İlk olarak 8 Nisan 1924’te, önceleri Şeriye ve Evkaf Vekâletine bağlı olarak çalışan ve din yasalarını uygulayan Şeriyye Mahkemeleri kaldırıldı ve bu tür davaları görme yetkisi Adliye Vekâletinin Nizami Mahkemelerine devredilmesiyle eğitim- den sonra yargı organlarının da birliği sağlandı. Bu önemli adımı 1926’da Batılı ülkelerden çeviri ve uyarlama yoluyla alınan dört yeni kanun izledi. Bunlar, 17 Şubat 1926 tarihli Me- deni Kanun, 1 Mart 1926 tarihli Türk Ceza Kanunu, 22 Nisan 1926 tarihli Borçlar Kanu- nu ve 29 Mayıs 1926 tarihli Türk Ticaret Kanunu’dur. İsviçre’den alınan Medeni Kanun’la kişilerin aile, miras ve eşya hukuku alanlarında geçerli olan dine dayalı hukuk kuralları, yerini laik hukuk kurallarına terk etti. Yine İsviçre’den alınan Borçlar Kanunu’yla bu alan da laikleştirildi. Ceza Kanunu İtalya’dan, Ticaret Kanunu ise Almanya ve İtalya’dan alındı. Bu kanunları 23 Mayıs 1928’de Türk Vatandaşlığı Kanunu, 4 Nisan 1929’da Ceza Muha- kemeleri Usulü Kanunu, 18 Nisan 1929’da İcra ve İflas Kanunu ve 13 Mayıs 1929’da Deniz Ticaret Kanunu izledi. Böylece üç yıl gibi kısa bir süre içinde hukuk sistemi kökünden değiştirilmiş oldu.