CEVAP:

Hukuk sosyolojisi açısından hukukun kaynakları denince akla gelen onun büründüğü şekli gösteren şekli kaynaklar değil, onları meydana getiren toplumsal gerçekliktir. Bunlar hukukun maddi, yani gerçek kaynaklarını ifade eder ve sistematik hukuk sosyolojisi tarafından incelenirler.

İnsanları bir arada yaşamaya, toplumlar kurmaya yönelten ve Grotius tarafından “toplumsallık iştahı” adı verilen sosyallik özelliği, insanların birbirleriyle sonsuz çeşitlilik gösteren ilişkiler kurmasının temel nedenidir. İnsanlar karşı cinsle, arkadaşlarıyla, akrabalarıyla, müşterileriyle, mensup olduğu derneklerle, sendikalarla çeşitli ilişki ve bağlantı içindedirler. Ancak sayılamayacak çeşitlilikteki bu ilişkilerin tamamı değil, sadece bir kısmı hukuk kuralları ile
düzenlenmektedir. Örneğin bir aile içinde anne, baba, kardeş, amca, hala, dayı, teyze, gelin, damat gibi kan bağı ya da evlenmeyle oluşan akrabalar arasında sayılamayacak kadar farklı ilişki biçimleri söz konusudur. Ancak bu ilişkilerin bir kısmı din, bir kısmı ahlak, bir kısmı örf ve adet, bir kısmı görgü kurallarıyla düzenlenirken, bir kısmı da hukuk tarafından düzenlenmektedir.