OSMANLI TARİHİ (1876-1918) Dersi İMPARATORLUKLARIN TASFİYESİ: I. DÜNYA SAVAŞI soru detayı:

CEVAP:

Almanya, Avusturya-Macaristan ve Rusya ittifakına bir süre sonra İtalya’nın katılımı ile Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya üçlü ittifakına dönüştü (1882). Bu gelişmeyi değerlendiren Fransa ise, Almanya’ya karşı Rusya ile bir askeri ittifak imzaladı (1894). Ardından İngiltere 1904’te Fransa ile 1907’de de Rusya ile ikili anlaşmalar imzalayarak I. Dünya Savaşma giden yolda İtilaf Devletleri bloğunu oluşturdular. İngiltere ve Fransa bu politikaları ile muhtemel bir harpte Rusya’nın insan kaynaklarını kullanabilmek uğruna, Türk boğazlarını Rusya’nın ihtiraslarına terk ettiler. İngiliz ve Fransız diplomatlar muhtemel bir savaşta Rusya’nın İstanbul ve boğazlara hâkim olmasına razı olabileceğini Ruslara ifade ettiler. Çünkü İngiliz ve Fransız politikacıları artık Osmanlı Devletinin hayatını tamamlamış ve mirasının paylaşılma zamanının geldiği görüşünde idiler. Diğer taraftan, bütün zaafiyetine rağmen 20. yüzyılın başında Avrupalı devletlerin sömürgeleştiremedikleri tek ülke Osmanlı Devleti idi. Özellikle bu günkü Ortadoğu topraklarının Osmanlı kontrolünde olması batılı sömürgeci devletlerin ekonomik çıkarlarına ters düşüyordu. Bu topraklar hem sömürgelerinin geçiş yolları üzerinde idi ve hem de Petrol başta olmak üzere pek çok hammadde kaynaklarına sahipti. Ayrıca ekonomide kömürün önemi nisbi olarak azalmış ve yerini p e t r o l almaya başlamıştı. Nitekim
yukarıda sözü edilen İtilaf oluşumunun temelinde yatan bu anlayıştan dolayı, tarih boyunca İngiliz ve Fransızlar ile iyi ve dostane ilişkiler geliştiren Osmanlı Devleti kısa zamanda yalnızlığa terk edildi. Bu blok karşısında ise Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya ittifakı bulunuyordu. Ancak İtalya bu ittifakı sürdürmekte tereddütlü idi. Muhtemel bir savaşta hangi blokta yer alacağına henüz karar vermemişti. Aynı şekilde stratejik önemlerine binaen kendilerine yapılan ittifak önerileri karşısında Balkan ülkeleri de kararsız idiler.