ORTAÇAĞ FELSEFESİ II Dersi İBN RÜŞD: VARLIK VE BİLGİ ANLAYIŞI soru detayı:

CEVAP:

İbn Rüşd’ün din ilimleri, metafizik, mantık, tabiat
ilimleri, zooloji, psikoloji, astronomi, tıp, siyaset ve ahlak
gibi ilgilendiği her alanda kaleme aldığı ve çoğu Latince ve
İbranîceye de tercüme edilen ölümsüz eserlerinin sayısı tam
olarak bilinmemektedir. Klasik kaynaklarda ve modern
araştırmalarda yeralan çeşitli listeler ile filozofun yaptığı
ilimler tasnifi bir arada düşünüldüğünde İbn Rüşd’ün
eserlerinin dağılımına ilişkin olarak şöyle bir tablo ortaya
çıkmaktadır: Filozofumuz, tümel-kuramlı (küllî-nazarî)
ilimlerden fizikötesi (metafizik) konusunda 8, diyalektik
(cedel) konusunda 1, sofistik (safsata) konusunda 1; tikelkuramlı
(cüz’î-nazarî) ilimlerden fizik alanında 19,
matematik ve astronomi alanında 5; uygulamalı (ame- lî)
ilimlerden hukuk (fıkıh) alanında 3, ahlak, siyaset ve
gramer alanlarında 1’er, tıp konusunda 14; mantık alanında
ise 26 olmak üzere toplam 80 eser kaleme almış- tır. Burada
onun felsefî eserlerinden bir kısmını anmakla yetiniyoruz;
bunların bazıları Türkçe’ye çevirilmiştir: Tutarsızlığın
Tutarsızlığı (Tehâfütü Tehâfüti’l-felâsi- fe), Felsefe-Din
İlişkileri (el-Keşf an menâhici’l-edille ve akâ’idi’l-mille,
Faslu’l-ma- kâl, ed-Damîme), Metafizik fierhi (Cevâmi‘u
Mâba’de’t-tabî‘a), Psikoloji fierhi (Tel- hîsu Kitâbi’nNefs),
Siyasete Dair Temel Bilgiler (Telhîsü’s-Siyase li
Eşâtûn), Telhî- su İlâhiyyât li-Nikulâvus, Kitâbü’sSemâ‘i’t-tabî‘î,
Telhîsu Kitâbi’s-Semâ‘i’t-tabî‘î, fierhu
Kitâbi’s-Semâ‘i’t-tabî‘î, Kitâbü’s-Semâ’ ve’l-âlem, fierhu
Kitâbi’s-Semâ’ ve’l- âlem, Telhîsu Kitâbi’l-kevn ve’lfesâd,
Kitâbü’l-Âsâri’l-‘ulviyye, Cevâmi‘u’l-hiss ve’lmahsûs,
fierhu Kitâbi’n-Nefs, Telhîsu Risâleti’l-ittisal li
İbn Bâcce, el-Muhtasar fi’l- mantık, Tefsîru Kitâbi’lBurhân.