SORU: İbn Rüşd’ün eserleri hakkında bilgi veriniz?
CEVAP: İbn Rüşd ilmi dini ve akli geleneklerin hemen hepsinde ürün vermiştir. Bidâyetül-müctehid ve nihayetülmuktesıd, İbn Rüşdün fıkha dair mukayeseli bir hukuk kitabıdır. İbn Rüşd’ün felsefi analiz kabiliyetini fıkıh alanında sergilemiş olduğu bir eseridir. Faslul-makâl fî-ma beyneş-şer’ia ve1-hikme minel-ittişâl, İbn Rüşdün vahiy ile aklın, dinle felsefenin uzlaştırılması ve tevil konularında kaleme aldığı eserdir. Din-felsefe ilişkilerinde özgün ve analitik bir eserdir. El-Keşf an menâhici1-edille, dini metinlerin zahirlerini esas alarak, tüm kelam geleneğini sistematik konular çerçevesinde yorum kabiliyeti bakımından kendi perspektifinden incelediği eseridir. Tehâfütü Tehâfütil-felâsife, Gazzâlînin TehâfütülFelâsifesine reddiye olarak kaleme aldığı eseridir. Yüzyılları aşan etkisi bulunmaktadır. İbn Rüşd bunun dışında Şarih-i A’zam ünvanına layık olarak Aristo’nun hemen hemen tüm eserlerini üç farklı tarz ve boyutta şerh etmiştir. Aristo’nun eserleri dışında Galen’in tıbba dair risalelerini ve Eflatun’un devletine de kısa bir şerh yazmıştır.Mantığa dair, İbn Rüşd, Îsâğücî ile birlikte Organon içinde yer alan sekiz kitaba hem kısa hem orta ölçüde, el-Burhâna ise büyük hacimde şerh yazmıştır. Îsâğücî, Kitâbül-Makülât, Kitâbül-İbare, Kitâbül-Kıyâs, Kitâbül- Cedel, Kitâbüs-Safsata, Kitâbül-Hatabe ve Kitâbüş- Şiir şerh yazdığı eserlerdir. Fiziğe dair olarak ise İbn Rüşd Aristonun Arapçaya çevrilen tabiat bilimleri alanındaki üç eserine kısa, orta ve büyük şerh; iki eserine kısa ile orta şerh; iki eserine de kısa şerh yazmıştır. Bunlar Kitabüs-Semâ vet-tabiî, Kitâbüs-Semâ vel-âlem, Kitâbü1-Kevn ve1-fesâd, Kitâbl-Âşâril Ulviyye, et-Tabîiyyâtüs-suğrâ, Kitâbün-Nefs, Kitâbü1-Hayevân. Ayrıca fiziğe dair telif olarak Makale fi1-büzûr vez-zer’i yazmıştır. Metafiziğe dair ise Aristo’nun Metafiziğine küçük, orta ve büyük olmak üzere üç türde şerh yazmıştır. Bunun dışında heyulani aklın faal akılla ittisalina dair ayrı üç tane risalesi bulunmaktadır (Karlığa, 1999, s.272-288 ).