CEVAP:

psikolojik akıllar teorisinde Meşşâî geleneği
izleyen İbn Sînâ’ya göre insanın sahip olduğu bilme yeteneği
“güç/kuvve halinde akıl”, bu yetenekle düşüncenin
ilkelerinin kazanılması “meleke halinde akıl”, bu ilkelere
dayanarak gözlem ve deneyle nesnel dünyanın bilgilerinin
kazanılması “fiil halinde akıl”, faal aklın etkisiyle zihnin bu
aşamalardan geçerek mükemmellik düzeyine ulaşmış hali
“kazanılmış/müstefâd akıl” adını alır. Bu süreçte insanın
teorik/nazarî aklının güç halindeki akıl aşamasından tam
yetkinlik aşaması olan kazanılmış akıl düzeyine çıkmasını
sağlayan faal akıl olmaktadır. Ancak düşünme işlemi, her
zaman insanı gerçek bilgiye ulaştırmayabilir, bu konuda
daha etkin ve kestirme olan yol “sezgi”dir. İbn Sînâ, kendine özgü vahiy bilgisinin peygamberin zihninde nasıl
ortaya çıktığını da bu çerçevede açıklar. Ona göre
peygamberler diğer insanlara göre çok daha güçlü bir akıl
ve sezgi gücüyle donatıldıklarından, herhangi bir öğrenim
görmeden ve idrak süreçlerine gerek olmadan faal akılla
mükemmel bir ilişki kurabilecek durumdadırlar ki,
peygambere özgü bu yetkinlik durumuna İbn Sînâ “kutsal
akıl” adını verir.