SORU:
İbrazında ödemeli akreditif şeklinde yapılan ithalatta işlem sırası nasıldır?
CEVAP: - İthalatçı firma ihracatçı firmadan proforma fatura alır.
- İthalatçı firma, proforma fatura ve akreditif açtırma teklif mektubunu bankaya verir.
- Banka muhabir bankaya akreditif teklif mektubuna göre akreditif küşat mektubunu gönderir. Banka ithalatçının hesabından akreditif masrafını alır. Küşat mektubu %3 damga resmine bu da %5 Gider Vergisine tâbidir. Banka akreditif açtıktan sonra küşat mektubunun bir örneğini ithalatçıya verir. İthalat Dâhilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ise bu vergilerden muaf tutulur.
- İthalatçı firma küşat mektubu örneği geldikten sonra mektupta yazılı vadeleri not eder. İhracatçı firma yüklemede gecikirse ithalatçı firma bankadan vadenin temdidini ister. Teslim şekli FOB veya CIF ise sigorta yaptırır.
- Nakliyeci firma yetkilisi gümrük ambarına gider manifesto veya TIR karnesi ile tescil yapar.
- Nakliyeci firma ithalatçı firmadan konşimentoyu alır ve ordino düzenler. Gümrükte ordinonun arkasına malların gümrükte olduğuna dair kayıt düşülür.
- İthalatçı firma bankadan aldığı belgeler ile birlikte mal bedelinin, ordinoyu ve bankadan alınan orijinal belgeleri gümrük komisyoncusuna verir.
- Gümrük müşaviri belgeleri kontrol eder ve gümrük beyannamesi düzenler. Gümrük beyannamesi ile birlikte gümrüğe başvurur. Giriş gümrüğünde ilk önce kabul masasında beyannameler incelenir ve rejim kontrolü yapılır.
- Daha sonra özet beyan masasında beyanname özet beyan ile karşılaştırılır, uygun ise beyanname tescil edilen beyanname onaylanır. Bu işlemden sonra beyanname bilgisayar ortamında otomatik olarak muayene memurunu atar. Muayene memuru malın fiziki muayenesini yapar, gerekiyorsa kimyevi muayene için laboratuvara sevk eder, eşya beyana uygun ise gümrük beyannamesi kapatılır.
- İthalata ilişkin Gümrük vergileri (Katma Değer Vergisi, Gümrük Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Damga Vergisi ve Toplu Konut Fonu vs.) gümrük veznesine, yetkili bankalara yatırılıp gümrük beyannamesi kapatılır
- Gümrük müşaviri ithalatçı firmaya faturayı, gümrük beyannamesinin müşteri nüshasını, varsa navlun faturasını, gümrük vezne makbuzunu, diğer harcamaları gösterir belgeleri, bir dekont ve kendi faturası (veya makbuzu) ile verir.
- Gümrük müşavirinden gelen belgeler ithalatçı firma tarafından kontrol edilir. Belgelerin muhasebe ile ilgili asılları muhasebe dosyasına, fotokopileri ithalat dosyasına konur.
- Banka ile ithalatçı arasındaki sözleşmeye göre akreditif bedeli ya tamamen ya da kısmen yatırılır veya hiç yatırılmaz.
- Amir banka ithalatçının hesabından müracaat tarihi itibariyle belirli bir tutarı genellikle akreditif tutarından fazla bir miktarı bloke eder. Teyitli akreditifte muhabir banka ihracatçıya mal bedelini ödedikten sonra amir bankayı küşat mektubunda belirtilen süre içinde borçlandırır. Amir banka ise bu tarihten itibaren 15 gün içinde akreditif tutarını ithalatçının bloke hesabından alır, döviz satış belgesini düzenler. Akreditif teyitsiz ise muhabir banka belgeleri ihracatçıdan aldıktan sonra amir bankaya gönderir. Amir banka belgeleri inceler, şartlar uygun ise muhabir bankayı alacaklandırır, aynı gün döviz satış işlemini gerçekleştirir ve döviz satım belgesini düzenler. Amir banka müracaat tarihinde ithalatçı firmanın hesabından hiç bir tahsilat yapmaz. Teyitli akreditifte muhabir bankanın kendisini borçlandırmasından sonraki 15 gün içinde akreditif bedelinin tamamını ithalatçının hesabından alır, döviz satım belgesini düzenler. Bu durumda banka ithalatçıya gayri nakdi bir kredi sağlamış olur. Teyitsiz akreditifte amir banka, ithalatçı firmadan akreditif tutarının tamamını muhabir bankayı alacaklandırdığı gün tahsil eder.