YÖRESEL MUTFAKLAR Dersi İç Anadolu Bölgesi‘nin Yöresel Mutfağı soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

İç Anadolu Bölgesinin Mutfak Kültürünü anlatınız.


CEVAP:

İç Anadolu Bölgesi özellikle Orta Asya’dan
Anadolu’ya göç etmiş medeniyetlerin yerleşim alanı
olması nedeniyle tarihî özellikleri kültürel birçok alanda
devam ettirmektedir. Bölge, bu özelliği nedeniyle çok
zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Farklı medeniyetlerin
coğrafi ve iklim özellikleri ile birleşmesi sonucunda
zenginleşen İç Anadolu mutfak kültüründe Anadolu
tarihinde yer alan uygarlıkların özelliklerinin pek çoğunu
görmek mümkündür. Pastırma bu yiyeceklerin
önemlilerindendir. Orta Asya’da yaşayan Hunlar ve
Oğuzların, aylar süren savaş yolculuklarına çıkarken
yanlarına tuzlanmış eti aldıkları ve bu eti yol boyunca
yedikleri belirtilmektedir. Ancak atların eyerinde torba
içinde saklanan etin, yol boyunca eğer ve diğer düzenekler
tarafından sıkışıp ezilerek pastırma hâline geldiği ifade
edilmektedir. Bu nedenle ilk söyleyiş şekli “bastırma”
olan pastırma Selçuklular zamanında Anadolu’ya gelmiş
ve yapımı genellikle Kayseri yöresinde bir zanaat hâlini
almıştır (Kök, 2003: 110). Buğdayın kaynatılması ve
öğütülmesi ile elde edilen bulgur özelikle Doğu Anadolu,
Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesi’nde
yaygın olarak kullanılmaktadır. Buğday ve buğdaydan
elde edilen ürünlerden yapılan yemekler halkın temel
besinlerinin başında gelmekle birlikte düğün, bayram gibi
özel günlerde yapılan yiyeceklerde de kullanıldığı
bilinmektedir. Düğün ya da bayramlarda yapılan keşkek,
aşure günü yapılan aşure, çocuk ilk dişini çıkardığında
yapılan diş hediğinin temel malzemesini buğday
oluşturmaktadır. Özellikle İç Anadolu’da düğünlerde
buğday ya da bulgurdan yapılan çorba veya yemekler
görülmektedir. Bölge halkının temel besin kaynaklarından
biri de beyaz un ve beyaz şekerdir. Bu nedenle bölgede
yağlanma sıklıkla rastlanan bir sağlık sorununu
oluşturmaktadır. Bu bölge halkının “elma tipi vücut”
denen şekilde şişmanlama riskini yükseltmektedir.
Bununla birlikte bazlama Anadolu’da yaygın olarak
yapılan sacda pişirilen ekmek çeşitlerinden biridir. İç
Anadolu’da, mayalanmış hamurdan daire şeklinde 20-25
cm kadar çaplı, 1 cm kadar kalınlıkta açılıp sac veya
tandırda pişirilerek yapılırken bazı yörelerde de yufkadan
biraz daha kalın ve küçük mayasız hamurdan
hazırlanmakta ve sacda pişirilmektedir. Yufka şeklinde
ancak yufkadan kalın olarak hazırlanan bazlamalar
genellikle pişirilme anını takip eden kısa süre içerisinde
tüketilmektedir. Tandır, keçi kılı katılarak hazırlanan
çamurdan yapılan yukarısı kesik koni şeklindeki silindir
küpün yere çukur kazılarak gömülen bir tür fırın şeklinde
tanımlanabilir.