SORU: İdeler kaça ayrılır.Açıklayınız.
CEVAP: İdeler; • Basit ve • Karmaşık olmak üzere ikiye ayrılır. Basit ideler: Basit ideler kendi aralarında; • Dış duyumun ideleri ve • İç duyumun (düşünümün) ideleri olarak ayrımlaşır. Dış duyumun basit ideleri; • Gözle algılanan aydınlık, • Dokunmayla algılanan sertlik gibi basit idelerdir. Bunlar tek duyumdan elde edilirler. Karmaşık ideler: Bu ideler zihin tarafından edilgin biçimde alınmazlar. Zihin bunları basit idelerden,kendi etkinliğiyle oluşturur ve bu etkinlik üç türlüdür: • İdeleri birleştirmek, • Birbiriyle kaynaştırmadan yan yana getirmek ve • Soyutlamak. Böylece; 1) Birçok basit ideyi bir birleşik idede birleştirir. Örneğin beyazlık, katılık, tatlılık ve biçim ideleri birleştirerek kesme şeker idesini oluşturur. 2) “Basit ya da karmaşık iki ideyi alıp onları tek idede birleştirmeksizin birlikte bir görünüşlerini elde edecek şekilde yan yana getirir. Zihin bütün bağıntı idelerini bu yoldan edinir” (Locke, 1998: 123). Örneğin nedensellik ilişkisi bu şekilde oluşur; bir şey bir şeyin nedeni ya da etkisidir 3) Soyutlama edimi ile nesnelerin bazı nitelikleri onlardan çekip çıkarılır, yani soyutlanır ve soyutlananlar birleştirilerek “insan”, “bitki” gibi tümel kavramlar oluşturulur. Zihnin bu yollarla basit ideler üzerinde yaptığı işlemler farklı ide grupları oluşturur. Locke bunları kipler, cisimlertözler ve bağıntılar olarak gruplar.
