CEVAP:

II. Abdülhamit dönemindeki çalkantılar, gazetelere ve dergilere uygulanan sıkı sansür ve özel hayatlarındaki acı olaylar nedeniyle, Tanzimat’ın II. kuşağına mensup şair ve yazarlar, toplumsal ve siyasal konulardan uzak durmayı yeğlerler. Eserlerinde genellikle aşk, doğa, ölüm gibi bireysel temalara yer verirler. Dönemin edebi eserlerine hakim olan karamsar ruh halinde de bu toplumsal/siyasal ortamın payı vardır. Bu dönemde, siyasetten söz etmemek şartıyla, pek çok edebi dergi yayımlanır; ancak hemen hepsinde “siyasetten başka her şeyden bahseder” vb. ibareler bulunmaktadır. İşte bütün bunlarda, 1876’dan sonra, yazar ve şairlerin toplumsal konulardan uzak durup bireysel temalara yönelmesinde ve hatta Tanzimat dönemine göre daha kapalı ve ağır bir dil kullanmasında, başka etkiler yanında, II. Abdülhamit döneminin sert ve sıkı idare tarzı ile yaşanan felaketlerin etkisi vardır.