SORU: II. Abdülhamit’in Yıldız Sarayı’na yerleşmesiyle çevre semtlerde ne gibi gelişmeler olmuştur?
CEVAP: Sultan’ın Yıldız’a yerleşmesi ile çevre semtler de süratle büyümüş ve gelişmiştir. Şişli ve Nişantaşı hızlı şekilde yerleşime açılmış; konaklar, köşkler, resmî binalar, okullar yapılmıştır. Özellikle Nişantaşı, payitahtın mûtena Müslüman semti, sadrazamların, nâzırların, yüksek rütbeli subayların, yaşadığı bir tür “paşakent” olmuştur. Bazıları sultana yakın olmak amacıyla semti kendisine mesken ederken, çoğu bürokrat padişahın kendilerini yakınında bulundurmak arzusuyla emir üzerine yerleşmişlerdi. Özellikle bu emirler, sadrazam, serasker ve şeyhülislam için geçerlidir. Bu amaçla Sultan; şeyhülislam Cemaleddin Efendi’ye Kuruçeşme’de bir konak hediye ederken, Serasker Rıza Paşa’ya Yıldız’ın hemen yakınındaki Yenimahalle’de bir konak ihsan etmiştir. Beşiktaş ise Yıldız’ın orta halli memurlarının, kâtip ve mülazımlarının semti hâline gelmiştir. Semt, zaten 1870’te açılan atlı tramvay hattıyla (Azapkapı-Beşiktaş hattı) belli bir dönüşüm yaşamış ancak asıl gelişme Sultan Abdülhamid Dönemi’nde görülmüştür.
