YENİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ II Dersi Tanzimat ve Islahat Fermanları soru detayı:
SORU:
II. Mahmud'un yaptığı yenilikler nelerdir?
CEVAP:
Öncelikle III. Selim’den beri yarım kalmış olan yeniçeri meselesi kökünden halledildi (1826) ve yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adıyla yeni bir askerî teşkilat kuruldu. Bu yeni birliğin eğitimi için Avrupa’dan uzmanlar getirildi, yeni kıyafetler hazırlatıldı. “Divan-ı Hümayun”a geniş yetkiler verilerek alınacak kararların padişah tarafından onaylanacağı belirtildi. Daha sonra da tamamen değiştirilerek yerine Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye adıyla yeni bir meclis kuruldu (1838). Çeşitli bakanlıklar kuruldu. Babıali, resmî bir daire haline getirildi; şehremanetinin yerine ihtisap nazırlığı kuruldu. 1824’te sıbyan mektepleri açılarak ilkokul eğitimi mecburî hale getirilmişse de uygulanması Tanzimat’tan sonraya kalmıştır. 1827’den itibaren Avrupa’ya eğitim için öğrenci gönderilmeye başlandı. Mekteb-i Harbiye ve Muzıka-yı Hümayun (1834) okulları açıldı, uzun zaman ihmal edilmiş bulunan Mühendishane-i Bahr-yi Hümayun Heybeliada’ya taşınarak yeniden canlandırıldı. Tıbhane-i Âmire (1827), Cerrahhane (1832); yeni sivil ve askerî hastaneler açıldı. Nihayet modern tıp fakülteleri düzeyinde bir eğitim kurumu olarak 1839 tarihinde Mekteb-i Tıbbiye-yi Şahane açıldı. Avrupa devletlerinde olduğu gibi bakanlıklar (nezaret) kuruldu. III. Selim tarafından kurulan, fakat daha sonra uygulanamayan Avrupa’daki daimi elçilikler yeniden kuruldu (1834). Posta teşkilatının kurulması, pasaport uygulaması gibi yenilikler de bu dönemde hayata geçirildi. Bütün bu reform programının halka anlatılması maksadıyla ilk gazete olan Takvim-i Vekayi (1831) yayımlanmaya başlandı.