YENİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ II Dersi Yenileşme Hareketleri (Kurumlar) soru detayı:
SORU:
II. Mahmut döneminde açılan eğitim kurumları örnekleri nelerdir?
CEVAP:
Tanzimat’tan sonra sivil yüksekokullar da açılmaya başlanılmıştır. Osmanlı yenileşmesinin en önemli faktörlerinin başında II. Mahmut’tan itibaren her düzeyde açılan eğitim kurumları gelmektedir. Bu dönemde eski sıbyan mekteplerinin yerine “ibtidai” adı verilen ilköğretim okulları açılmıştır. İlköğretim yedi yaşına basan her çocuk için İstanbul’da zorunlu hale getirilmiştir. 1838’de ise ilköğretimden sonraki basamak olarak rüştiyeler açılmıştır. Rüştiyelerin ilkokul seviyesindeki ibtidailer ile lise seviyesindeki idadiler arasında bulunması sebebiyle bugünkü ortaokul düzeyinde olduğu veya buna benzer bir ara dönem oluşturduğu söylenebilir. Sultan Abdülaziz döneminde kurulan Mekatip-i Umumiye Nazırlığı (1848) birçok rüştiye ve idadi açılmasını sağlamıştır. Bu okulların plan ve programları düzenlenmiştir. Bununla birlikte ilk açılan rüştiye olan Mekteb-i Maarif-i Adliye’nin Babıâli kalemlerindeki memurların bilgilerini artırmak için açıldığı ve 1852’ye kadar arka arkaya açılan rüştiyelerin Ulum-ı Edebiye (1839), Daru’l-Muallimin (1848), Daru’l-Maarif (1849) adlarını taşıdığı ve bu kısa zamanda İstanbul’daki rüştiye sayısının onu geçtiği görülmektedir.