MEDYA SİYASET KÜLTÜR Dersi Medya Kültürünün Ekonomi Politiği soru detayı:

CEVAP:

İletişim teknolojilerindeki gelişmeler, neoliberal politikaların yerleştirilmesinde önemli bir araç olarak kullanıldı. Aynı zamanda, ABD yoğun bir propaganda ile bütün dünyaya model olacak bir medya sistemi dayatmaya çalışıyordu. Buna göre, serbest ve demokratik bir toplumda medya sistemi, aynı ABD’deki gibi kâr amacı güden ve bu amaçla yönlendirilen ve Amerikan tipi profesyonel haberciliğin esas olduğu sistem olmalıydı. Bu doğrultuda, ülkemiz de dahil olmak üzere birçok ülkede önemli değişimler yapıldı. Amerikanvari ticari medya sektörü yaratılmaya başlandı. Bu arada, ülkelerde bu
tarz bir medya sistemi yaratmak için gerekli yasal düzenlemeler yapılırken, bölgesel ve küresel düzeyde yeni piyasalar yaratmak için, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Antlaşması (NAFTA) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO) gibi uluslararası düzenlemelere gitmek de ihmal edilmedi. ABD bütün dünyaya ABD tarzı bir medya sistemi oluşturmayı dayattı. ABD, sadece çok az rekabetin olduğu yurtiçi medya piyasasının ağırlıklı olarak film, müzik kaydı ve yayıncılık gibi kısımlarını yabancı yatırımcılara açtı. Telekomünikasyon ile yayıncılık kısımlarında çok kısıtlı olarak yabancı yatırımlara izin vermeye başladı. Her ne kadar bizim ülkemizde küresel medya sistemindeki bu neoliberal uygulamalara hiçbir itiraz gelmeden hemen hemen harfiyen yaşama geçirildiyse de, birçok ülkede güçlü itirazlar geldi. Başta Norveç, Danimarka ve İspanya olmak üzere birçok ülke, devletin verdiği sübvansiyonlarla kendi yerli film sanayilerini korumaya çalıştı. Öte yandan, neoliberalizm yanlılarına göre ise kültürel ticaret engelleri ve regülasyonlar, tüketicilere zarar vermektedir. Yerli medya endüstrisini korumaya dönük verilen sübvansiyonlar ise ülkelerin, rekabetçi medya firmalarını kurup geliştirmelerine engel olmaktadır. Ülke içindeki güçlü ticari medya yandaşları, ülkenin medya sektörünün uluslararası rekabete açılmasıyla önemli kazançlar elde edeceğini iddia etmektedir. Elbette bunlardan en önemlisi, “yoğun şiddet içeren her türlü film, video ve oyunların hiçbir sınırlama olmaksızın ülkeye rahatlıkla ithal edilmesi ve ülke içinde de rahatlıkla satılabilmesidir.”