İKTİSADA GİRİŞ II Dersi EKONOMİ POLİTİKALARI VE İSTİKRAR PROGRAMLARI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

IMF tipi istikrar programının içeriğini özetleyiniz.


CEVAP:

IMF, ödemeler dengesi krizine giren ülkelerin tekrar sağlıklı bir ekonomik yapıya kavuşmaları sürecinde ülkelere finansal yardım sağlayan bir uluslararası kredi kuruluşudur. Kriz ekonomileri için önem taşıyan dış yardım IMF ile yapılan anlaşmalarla sağlanmaktadır. IMF tipi istikrar programlarının içeriği aşağıdaki gibi özetlenebilir:

  • Paranın Devalüasyonu: Bir ülkede ithalat ihracattan çok fazla ise dış ticareti yapılan malların yurtiçi fiyatları, dış ticareti yapılmayan mallara göre daha düşük olacaktır. Böyle bir durumda gerçekleştirilecek bir devalüasyon, dış ticarete konu olan malların fiyatlarını, dış ticarete konu olmayan malların fiyatlarına göre arttırdığından, dış ticarete konu olan malların üretimi daha karlı hale gelecek ve ihracat artışı ödemeler dengesinde iyileşme sağlayacaktır..
  • Sıkı Para Politikası: Sıkı para politikası ile toplam para arzı ve kredi hacmindeki genişleme kontrol edilmektedir. Faizlerin artması ile sermaye kaçışının önlenmesi, tasarrufların artması ve tüketim talebinin kısılması hedeflenmektedir. Özellikle IMF destekli istikrar programları ekonomide toplam banka kredi arzını azaltmayı hedeflemektedir. Ayrıca, özel sektöre yönelik kredilerin kamu sektörüne yönelik kredilerden daha az düşürülmesini de öngörmektedir.
  • Maliye Politikası: Genel olarak, bütçe açığını kapatmak, toplam talep baskılarını azaltmak ve
    açığın para basılarak kapatılmasını engellemek amacıyla kamu harcamalarını kısmak, vergileri arttırmak, sübvansiyonları azaltmak ve KİT mallarına zam yapmak
    şeklinde özetlenebilir. Kamu sektörünün harcama ve vergi politikaları kaynak dağılımını etkilemektedir. Bu yüzden mali politikalar IMF-tipi istikrar programlarının en önemli parçalarından biridir.
  • Ticaretin Serbestleştirilmesi: Ticareti serbestleştirmeye yönelik politikalar; tarifelerin düşürülmesi, ihracat teşviklerinin kaldırılması ve sermaye hareketlerinin serbestleştirilmesidir. Bu politikalar ile ülkenin rekabet gücünün artması hedeflenmektedir.
  • Ücretlerin Kontrolü: Ücretlerin kontrolüyle hem toplam talep üzerindeki baskının azaltılması, hem de üretim maliyetlerinin hafifletilmesi dolayısıyla ülkede üretilen mal ve hizmetlerin uluslararası düzeyde daha rekabetçi olması arzulanmaktadır. Bu durum, ayrıca hükümetin ücretlerle ilişkili harcamalarının da kontrolünü sağlamaktadır. Özel sektörde ücretlerin belirlenmesinde, birçok iktisatçı serbest müzakerelerin daha etkin olduğunu ileri sürmesine rağmen IMF destekli istikrar programlarında buna izin verilmemektedir. Bu programlar, mevcut ücret belirleme sisteminde ücretlerin sınırlanmasına yönelik önlemleri içermektedirler.
  • Piyasa Faiz Oranlarının Yükseltilmesi: Faiz oranlarının yükseltilmesindeki amaç, tasarrufların teşvik edilmesi ve buna bağlı olarak toplam talebin düşürülmesi, sermayenin dışa kaçmasının önlenmesidir.