ORTAÇAĞ FELSEFESİ I Dersi LATİN İBN RÜŞDÇÜLÜĞÜ VE LOANNES DUNS SCOTUS soru detayı:

CEVAP:

Duns Scotus’un ahlak anlayışı, onun irade hakkındaki düşüncesi etrafında biçimlenmiştir. Duns Scotus, Thomas Aquinas’ın akıl ile irade arasında kurmuş olduğu nispeten dengeli ilişkiyi kabul etmez. Thomas Aquinas aklın iradeye, iradenin hedefine ulaşması için en başta bir ivme kazandırdığını fakat daha sonra onu eylemlerinde özgür bıraktığını düşünmekteydi. Buna karşılık Duns Scotus, Bonaventura’nın da etkisiyle, iradenin akıldan biçimsel olarak ayrı olduğunu ve aynı zamanda akıldan daha asil (daha yüksek bir yeti) olduğunu ileri sürer. Ona göre irade özgür bir güçtür (potentia libera). Bu yapısı itibarıyla da, doğal eğilimi olan akıldan dolayı da akıldışıdır (irrasyonel). Buna karşılık irade, akıl tarafından bilinen nesneha üstündür; zira özü gereği özgürdür.