MODERN ORTADOĞU TARİHİ Dersi İran soru detayı:
SORU:
İran’da Meşrutiyet hareketinin başarılı olamamasının
nedenleri nelerdir?
CEVAP:
On bir yaşında tahta geçen Ahmed Şah (1909-
1925) döneminde karışıklıklarla birlikte İngilizlerin ve
Rusların iktisadi yayılmacılığı devam etti. Mali bunalım da buna eklenince ülke iflasın eşiğine geldi. Nitekim
1911’de ABD’li maliyeci Morgan Shuster hazinenin
başına getirilmiş, kendisinden maliyeyi düzeltmesi
istenmişti. Ancak Rus baskısıyla ülkesine dönmek zorunda
kaldı. Diğer yandan, meclisteki çekişmeler de siyasi
bunalıma sebep oldu. Bütün bunlar, meclisin etkisini
azalttığı gibi ülkeyi biraz daha fazla dış müdahalelere açık
hale getirdi. Sonuçta meclis, 1911 yılı sonunda bir kez
daha kapatıldı. Merkezi otoritenin güçlü olmaması ve batı
emperyalizminin ülkeyi rahat bırakmaması nedeniyle
İranlı reformcular Meşrutiyet Devrimi’ni İran’a bir türlü
egemen kılamamışlardır.