CEVAP:

Havadaki başlıca kirleticilerden birisi olan toz, havada asılı durumda bulunan katı parçacıkların genel adıdır.

Tozlar fiziksel, kimyasal ve biyolojik davranışlarına göre sınıflandırılabilirler.

• İnert tozlar: Alındığında vücutta herhangi bir reaksiyona girmeden vücudun savunma sistemi ile vücut dışına taşınan tozlardır. Baryum ve demir tozu örnek olarak
• Toksik tozlar: Vücuda alındıklarında (genelde solunum sistemi ile alınırlar) vücuda dağılarak değişik doku ve organlarda toksik etki gösteren tozlardır. Kurşun, krom, cıva, kadmiyum, nikel örneklerdendir. Örneğin, kurşun solunumla alınır, akciğerlerden lenf sistemine, oradan da kan yoluyla vücuda yayılır. Vücuda alınan kurşun; kemik, saç, tırnak gibi sert dokularda birikir. Bir kısmı kemik iliği, beyin, böbrek gibi doku ve organlarda birikir. Bunun sonucunda anemi (kansızlık), beyinde enflamasyon (ensefalit), böbrek fonksiyonlarının bozulmasına ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Sindirim sisteminde birikmesi sonucu apandisit benzeri şiddetli karın ağrısı yapabilir.
• Fibrinojenik tozlar: Havadaki mermer, taş, maden ve kömür ocağı, cam sanayi gibi işlerde çalışanlarda silis, kömür tozları gibi tozların solunması sonucu akciğerlerde bu toz birikir. Akciğerdeki hava keseciklerinin (alveol) yapısını bozar ve oksijen-karbondioksit değişimi zorlaşır. Bunun sonucunda öksürük, nefes darlığı ile seyreden ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) denilen hastalığa neden olabilir.
• Kanserojen tozlar: Solunumla alınan tozlar başta akciğer olmak üzere diğer organlarda da kansere neden olabilirler. En tipik örneği asbest adı verilen lif yapısındaki tozlardır. Bunlar akciğerde ve özellikle akciğeri saran ve plevra adı verilen zarda mezotelyoma adı verilen kansere neden olabilirler. Bunun yanında krom, nikel, kadmiyum gibi maddeler de kansere neden olan tozlardandır.
• Alerjik tozlar: Havada bulunan bu tür tozlar, solunum yollarında spazma neden olarak astım benzeri tabloya neden Organik veya inorganik tozlar sonucu meydana gelebilir.
  • Organik tozlar: Bisinozis denilen hastalıkta pamuk tozlarına karşı allerji gelişir ve astım benzeri yakınmalar söz Yine hayvan tüyleri, keten, kendir, şeker kamışı tozları da benzer tablolara neden olabilir. Un, tahıl tozları gibi bazı tozlar da deride alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
  • İnorganik tozlar: Cam yünü, kireç tozu gibi inorganik tozlar da alerjik reaksiyonlara neden olabilir.