MODERN ORTADOĞU TARİHİ Dersi İran soru detayı:

CEVAP:

Yeni rejimde ordu, radyo-televizyon ve basın
kontrol altına alındı. Sol hareketler engellendi. Pehleviler
dönemindeki ulusal-sivil kimlik yerini İslam kimliğine
bıraktı; ancak İran-Irak savaşının patlak vermesiyle,
Pehleviler dönemindeki İranlı-Fars kimliği yeniden ortaya
çıktı. Hukuki ve kültürel alanlarda batılılaşmanın yerini
din merkezli bir devlet ideolojisi aldı. Laik ve batı
kaynaklı görüşlere karşı çıkıldı. Safeviler dönemindeki
devlet-din bağı yeniden kuruldu. Fars olmayan etnik
unsurlara karşı kapsayıcı bir politika izlenmeye başlandı.
Fakat aynı zamanda, otokratik bir anlayışla toplumsal
düzen ve davranışlar kontrol altında tutuldu.
Devrim sürecinde etkili olan işçi ve sendika eylemlerini
dikkate alan yeni rejim, 26 Şubat’ta petrolün; 16
Haziran’da da sanayinin tamamen millileştirilmesini
sağlayan kararları aldı. Kurulan geçici hükümet, eski rejim
taraftarlarının ordudan temizlenmesi ve halkın
silahsızlandırılması için de çalışma başlattı. Gizli polis
teşkilatı olarak da Savama kuruldu. Ülke, sosyal ve
ekonomik açılardan önemli gelişmeler gösterdi. Kaçarlar
ve Pehleviler zamanında ezilen çiftçiler ve işçiler
desteklenerek fakir halk için vakıflar kuruldu ve böylece bu kesimlerin yeni rejime destek vermesi sağlandı. İslam
devrimiyle birlikte eğitim ve ilmi faaliyetlerde de gözle
görülür ilerlemeler kaydedildi. Devrime kadar %60 olan
okuma-yazma oranı %85’lere kadar yükseldiği gibi, çok
sayıda üniversite, okul, araştırma merkezi ve akademi
kuruldu.