CEVAP:

İslam’da tasavvuf, dört ana dönem geçirmiştir: Bu dönemler ve dönem özellik­lerini kısaca şöyle sıralayabiliriz:

1. Hz. Muhammed ve Asr-ı Saadet Dönemi: Bu devir Hz. Muhammed’in hayatta olduğu ve tek mürşit olarak uyulduğu dönemdir. Adı konmasa bile bu devir; tasavvufun tarifini yaptığı tam bir zühdî hayat devridir. Hz. Ali, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Ebû Derdâ, Ebâ Zer, Abdullah b. Amr, Bilâl-i Habaşî, Selman-i Fâ­risî, Süheyb-i Rûmî gibi zühd ve takva timsali kişiler sonradan kurumsallaşa­cak olan tasavvuf hareketinin prototipleri olarak kabul göreceklerdir.
2. Tâbiûn Dönemi: Tâbiûn, yani sahabileri görenler devri, her alanda örnek ki­şi olan Hz. Muhammed’in, ahrete göç ettiği, Islamî bir nizam olarak Kur’ân, sünnet, kıyas gibi kaynakların miras bırakıldığı bir dönemdir. Hasan-ı Basrî, Süfyan-ı Sevri, Üveys Karânî, Said b.Cübeyr, Abdullah b. el-Mübarek zâhid- lerin çevresinde tasavvufî hayatın temelleri atıldı.
3. Tâbe-i Tâbiun Dönemi: Bunlar da tabi olanlara tabi olanlardır ki asr-ı saade¬tin üçüncü kuşağını oluştururlar.
4. İlk Sûfiler Dönemi: İlk Sûfî adını kullanan zat Ebu Haşim el-Kûfi (ölm. H.150/M.767)’dır. Bu zat Şam’da kendi adıyla anılan tekkesini açtı. Zunnûn- ı Mısrî (ölm. H. 245/M.858), Bâyazid-i Bistâmî (ölm. H.261/M.874), Cüneyd- i Bâğdâdî (ölm. H.279/M.908), Hâllac-ı Mansur (ölm. H.309/ M.921) gibi ün­lü mutasavvıflar onu takip etti. Muhyiddin-i Arabî (ölm. H.638/M.1240)’nin varlığın tekliği şeklinde ifade edebileceğimiz vahdet-i vücûd teorisiyle tasav­vuf sistematik bir hâl aldı.