CEVAP:

Erken dönem İslâm mimarîsini oluşturan iki temel yapı birimi, câmi ve saraydır. Özellikle, Emevîler ve Abbasîler döneminde inşa edilen câmi ve saraylar, mimarî açıdan oldukça önemli eserlerdir. Hz. Peygamberin Medine’de yaptırdığı ilk câmiinin ardından Amr b. As, 642 yılında Fustat’ta bir câmi yaptırmıştır Emevî halifesi Velid tarafından yaptırıldığı düşünülen Kudüs’teki Mescidü’l-Aksa, Islâm mimarîsinin en önemli eserleri arasında yer alır. Kudüs’teki bir diğer önemli mimarlık eseri ise Ömer Câmii olarak da anılan ve Abdülmelik tarafından Hicret’in 72. yılında yaptırılan Kubbetü’s- Sahra’dır. Yine, Kayravan Câmii (670-726) ve Şam’daki Büyük Camii de Emevî döneminin önemli eserleri arasında yer alır. Emevî döneminde, câmilerin yanı sıra pek çok saray da yaptırılmıştır. Bunun ilk örneği, Amman yakınlarında, Halife I. Velid tarafından inşa ettirildiği sanılan Kusayr-ı Amra Sarayı’dır. Benzer şekilde, Halife Hişâm b. Abdü’l-Melik tarafından 728 yılında Şam yakınlarında yaptırılan Kasrü’l-Hayri’l-Garbî de bir başka önemli Emevî eseridir. Yine, Şam’ın güneyinde inşa edilen Mışatta Sarayı (734-744) da Emevî döneminin görkemli yapıları arasındadır. Emevîlerin, İspanya’daki kolu olan Endülüs Emevî Devleti’nin bıraktığı birçok eser de mimarî açıdan oldukça önemlidir. Kurtuba’da yaptırılan Büyük Câmii (961-966) bunlardan biridir. Gırnata (Granada)’da yaptırılan ve bugün hâlâ ayakta duran, Elhamra Sarayı da Endülüs Emevîleri’nin dünya mimarîsine hediye ettiği en önemli eserlerdendir.