SORU: İslâm dünyasında felsefî alandaki eleştirileri ortaya çıkaran sebeplerden birisi olan felsefi fikirlerin bir kısmının siyasi hareketler tarafından kullanılmaya başlanmasını örneklerle açıklayınız?
CEVAP: İslâm dünyasında felsefî alandaki eleştirileri ortaya çıkaran sebeplerden birisi olan felsefi fikirlerin bir kısmının siyasi hareketler tarafından kullanılmaya başlanması olarak değerlendirilebilir. Hassan Sabbah’ın (ö. 1124) felsefî fikirleri de kullanarak dine batınî yorumlar getirmesi bunun örneklerindendir. Buna ilaveten Şii Batınîliği’nin gelişmesi ve bunun Selçuklu Devleti’nin siyasi gücünü zayıflatan bir tarza dönüşmesi, başta Selçuk veziri Nizamülmülk (ö.1092) olmak üzere birçok devlet erkânını rahatsız etmiştir. Bu nedenle Selçuklu Nizamiye medresesinin büyük hocası Gazzâlî, bu fikirlerin kaynağı olan görüşleri eleştirmek için saray tarafından görevlendirilmiştir. O da bazı nedenlerden dolayı bir kısım felsefi fikirleri kendisine hedef seçmiştir. Bunun için felsefeye karşı en sert eleştirilerinin kaynağı olarak görülen Tehâfütü’l-Felâsife isimli eserini kaleme almış, böylece de Tehâfüt geleneği başlamıştır.