CEVAP:

Bu sorunun pek çok yanıtı olabilir. Kaldı ki temel yönlenme nedenleri her organizasyon için farklılaşabilir. Her işletmenin stratejik ve finansal hedefleri, olanakları, kurum kültürü, pazarlama anlayışı kendine özgüdür. Bununla birlikte ister üretici isterse perakendeci olsun, işletmeleri yabancı pazarlara yönelten bazı temel yönlendiricilerden bahsedilebilir:

• Büyüme ve gelişme fırsatını değerlendirmek: Bir işletme sadece iç pazara bağlı kalmadan, yabancı pazarlara girerek büyüyebilir ve pazar kapsamını genişletebilir. Başka bir deyişle yabancı ülkeler yeni pazar potansiyeli anlamına gelebilir.

• İç pazarın dezavantajlarından kurtulmak: İç pazarda gelişme hızı çok düşük olabilir. Pazar doygunluğa ulaşmış olabilir. Aynı ürünler gibi perakendeciler de bir yaşam sürecine sahiptirler. “Giriş, büyüme, olgunluk (doygunluk) ve düşüş (gerileme)” bu sürecin aşamalarıdır. Doygunluk aşamasına gelmiş perakendecilik biçimlerinde satışlarda büyüme yavaşlar. Oysa bu perakendecilik biçimleri dış pazarlar için yeni ve farklı, dolayısıyla denenebilir olmaktadır. Yeni pazarlar yeni fırsatlar anlamına gelebilir.

• Bağımlılıktan kurtulmak: Sadece iç pazara bağımlı olmak riskleri de beraberinde getirebilir. “Yumurtaları aynı sepete koymak” deyimi perakendeci yatırımları için geçerlidir. Dış pazarlara açılmak ise işletmelere bir pazara bağlı olmanın riskini dağıtma olanağı sunar. Kriz dönemlerini hatırlayalım. Kriz dönemleri belki de en az uluslararası pazarlama faaliyetleri olan firmaları etkilemiştir. İç pazarda perakendeci kurumlara ilişkin yasal düzenlemelerle getirilen sınırlamalar da perakendeciyi dış pazarlara yönlendirebilir.

• İç pazarda denenmiş, test edilmiş ürün, hizmet, mağaza formatı vb. ile bu deneyimleri en azından yakın, benzer özellikler gösteren pazarlarda değerlendirmek ve ek olarak yeni deneyimler, bilgiler edinmek: Her yeni pazarda kullanılan teknolojiler, pazarlama stratejileri, mağaza düzenlemeleri vb. perakendeci kurumun ufkunu genişletmesine yardımcı olabilir.

• Özgün bir perakendecilik uygulamasına sahip olmak: Perakendecilikle ilgili yenilikleri patent vb. uygulamalarla koruma altına almak zordur. Yeni bir perakendecilik uygulaması hemen taklit edilebilir. Bu durumda benzersizliğin avantajlarını sürdürmek isteyen firma aktif bir şekilde dış pazarlara açılabilir.

• Yurtiçi pazardaki yoğun rekabet: Bazı pazarlarda rekabetçi baskılar daha yoğun hissedilir. Yoğun rekabetin hissedildiği ABD, Japonya gibi pazarlarda perakendeciler daha fazla büyüme potansiyeli olan rekabetin çok yoğun olmadığı dış pazarlara yönelebilir. Örneğin; Amerika perakendecisi Kmart, indirimli perakendecilik alanında üstünlüğünü koruyan Wal-Mart karşısında, Wal-Mart’la doğrudan rekabet etmeyeceği pazarlara girerek başarılı olmaya çalışmıştır.

• Üreticilik ve perakendecilik uygulamalarını bir arada yürüten firmalara yani kendi ürünlerinin üretim ve perakende satışını gerçekleştiren firmalara, eğer iç pazarda kapasitenin tamamı kullanılmıyorsa bu atıl kısmı kullanma, stokları eritme, ürün yaşam eğrisinin sonuna gelen ürünleri başka pazarlarda değerlendirme olanağı sunabilir.