CEVAP:

Üretim işletmelerinde elde edilen mamullerin çeşitliliği nedeniyle, her mamul farklı işlemleri ve farklı ilk madde/malzemenin kullanımını, farklı işçilikleri gerektirebilmektedir. Bu nedenle, genel üretim maliyetleri maliyet merkezlerinde toplanarak izlenir ve bu maliyet merkezlerinde işlem gören mamullere de bu bölümlerin yükleme oranlarıyla yüklenmesi gerekir. Böylece, bir mamul türüne gerçekten yüklenmesi gereken kadar genel üretim maliyeti yüklenmiş olur. Aksi takdirde, her mamule işletmenin tümünü temsil eden genel yükleme oranından ortalama bir maliyet yüklenecektir. Örneğin; bir işletmede üretilen iki tür mamulden birincisi bir esas üretim maliyet merkezinde yapılan üretim işlemlerden daha az yararlanırken, ikinci tür mamul aynı maliyet merkezinin yürütülen işlemlerden daha fazla yararlanmışsa bu durumda birinci mamule daha az ikincisine daha fazla maliyet yüklenmelidir. Her iki mamule de işletmenin tümünü temsil eden genel ortalama ile maliyet yüklenmesi yerine, o maliyet merkezinden yararlanması oranında özel bir üretim maliyet payı verilmesi doğru olacaktır. Bir başka ifade ile, farklı işlemleri gerektiren farklı mamullere, değişik maliyet merkezlerinde işlem gördüklerinde, bölümsel yükleme oranları ile genel üretim maliyet payı yüklenmelidir. Bunun amacı mamullere hak ettikleri kadar genel üretim maliyeti yükleyebilmek ve böylece doğru maliyet bilgisi edebilmektir. Ancak, işletmede sadece bir tür mamul üretiliyorsa ya da üretilen mamuller birbirlerine çok benziyorlarsa her maliyet merkezi için farklı yükleme oranı yerine, tüm işletme için bir tek (genel) yükleme oranı kullanılabilir.